Saturday, February 4, 2023

ಶ್ರೀ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಉಬ್ಬು ಶಿಲ್ಪಗಳು

ಮಸ್ಕಿಯ ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲಿನ ಶ್ರೀ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಮೇಲಿನ ಸುಣ್ಣ ಬಣ್ಣವನ್ನು ತೆರವುಗೊಳಿಸಿದ್ದರಿಂದ, ದೇವಸ್ಥಾನದ ಗೋಡೆಗಳ ಮೇಲಿದ್ದ ಉಬ್ಬು ಶಿಲ್ಪಗಳು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಗೋಚರಿಸತೊಡಗಿವೆ.
ಸಾಕಷ್ಟು ಶಿಲ್ಪಗಳು ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹಳೆಯದಾಗಿರಬಹುದಾದ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ. ಸುಮಾರು ಎಂಟು ನೂರು-ಸಾವಿರ ವರುಷ ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕೂ ಹಳೆಯದಾದ ಇತಿಹಾಸ ಈ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕಿರಬಹುದು ಎನ್ನುವುದು ನನ್ನ ಅಂದಾಜು. ಅಚ್ಚರಿ ಎನ್ನುವಂತೆ ಕೆಲವು ಮಿಥುನ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಕೂಡ ಈ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಗೋಡೆಗಳ ಮೇಲಿವೆ.

ಬಾಗಿಲುಗಳ ಸುತ್ತ ಮೆದು ಕಲ್ಲಿನಲ್ಲಿ ಮೂಡಿರುವ ಶಿಲ್ಪಗಳು, ಹೊರ ಗೋಡೆಗಳ ಮೇಲೆ ಕಟ್ಟಡ ಕಲ್ಲಿನಲ್ಲೇ ಮೂಡಿವೆ. ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಈ ಶಿಲ್ಪಗಳು (ನವೀಕರಣ, ಪುನರುಜ್ಜೀವನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ) ಇಲ್ಲಿ ಜೋಡಣೆಗೊಂಡಿರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಕೂಡ ಇದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಎಲ್ಲ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಒಂದೇ ಕಾಲಮಾನದ್ದಾಗಿರಲಿಕ್ಕಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದು ನನ್ನ ಅಭಿಪ್ರಾಯ. ಅದನ್ನು ತಜ್ಞರೇ ದೃಢಪಡಿಸಬೇಕು.

ಮುಂಬಾಗಿಲನ ಮೇಲೆ ಪಂಚವಾದ್ಯಗಳನ್ನು ನುಡಿಸುತ್ತಿರುವವರು



ಕತ್ತಿ ಯುದ್ಧ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಕುದುರೆ ಸವಾರರು




ಮದುವೆ ದಿಬ್ಬಣವೋ ಅಥವಾ ರಾಜ ರಾಣಿ ಸವಾರಿಯೊ?

ಸಿಂಹವನ್ನು ಸಂಹರಿಸುತ್ತಿರುವುದು (ಹೊಯ್ಸಳರ ಚಿನ್ಹೆಯನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ)

ಶಿವಲಿಂಗಕ್ಕೆ ಹಾಲೆರೆಯಿತ್ತಿರುವ ಹಸು

ಮೂರು ಹಂಸಗಳು (NCERT adopted this as their logo)

ಅಭಯ ಆಂಜನೇಯ (ವಿಜಯನಗರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಈ ಭಂಗಿಯ ಅನೇಕ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳು ನಿರ್ಮಾಣ ಆಗಿದ್ದವು)

ಸಂಗೀತ, ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಗಾಯನ

ವರಾಹ (ವಿಜಯನಗರ ಮತ್ತು ಚಾಲುಕ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಚಿನ್ಹೆ) . ಜಿಂಕೆ ಮೌರ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ನಾಣ್ಯಗಳ ಮೇಲಿರುತ್ತಿತ್ತು.

ಗಣಪತಿ

ಮಲಗಿರುವ ವಿಷ್ಣು

ಶಿಲಾಯುಗದ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳು, ಅಶೋಕನ ಶಿಲಾ ಶಾಸನ ಇರುವ ಈ ಊರಿನಲ್ಲಿ ಜನ ವಸತಿ ಪುರಾತನ ಕಾಲದಿಂದ ಇತ್ತು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುವುದಲ್ಲದೆ,  ದೇವಸ್ಥಾನದ ಮೇಲಿನ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಶ್ರೀ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದೇವಸ್ಥಾನ ಬಹು ಕಾಲದಿಂದ ಆದರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟ ಪಡಿಸುತ್ತದೆ.


ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಲೇಖನ: ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಶಿಖರಕ್ಕೆ ಬೆಳಕಾಗಿ