ಗೂಬೆ ಕಾಟ

ಇಂದು ನಾನು ಬರೆಯುತ್ತಿರುವುದು ಮನುಷ್ಯ ಗೂಬೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅಲ್ಲ. ಅವರ ಕಾಟ ನನಗೆ ಇಲ್ಲ ಎಂದೇನಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಪಕ್ಷಿ ಗೂಬೆಗಳ ಕಾಟ ಇಂದು ನನ್ನ ವಿಷಯ ವಸ್ತು.

ನಾವು ಬೆಂಗಳೂರು ಹೊರವಲಯದಲ್ಲಿ ಮನೆ ಕಟ್ಟಿಸಿ, ಅಲ್ಲಿಗೆ ವಾಸಕ್ಕೆ ಬಂದು ಹಲವು ತಿಂಗಳುಗಳೇ ಆದವು. ಆದರೆ ನಮ್ಮ ನೆರೆ-ಹೊರೆ ಕಾಂಕ್ರೀಟ್ ಕಾಡಲ್ಲ ಬದಲಿಗೆ ನಿಸರ್ಗದ ಮಡಿಲಿನಲ್ಲಿ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರವಾದ ಬದುಕು. ಕಣ್ಣು ಹಾಯಿಸಿದಷ್ಟು ಹಸಿರು. ಸುತ್ತ ಮುತ್ತಲಿನ ಕೆರೆಗಳು ವಾತಾವರಣ ತಂಪಾಗಿ ಇಡುವಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರಿ. ಇಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ದಿನದ ಆರಂಭ ಅಲಾರಂ ಅಥವಾ ಹಾಲು, ಪೇಪರ್ ಜೊತೆ ಶುರುವಾಗದೇ, ಹಕ್ಕಿಗಳ ಕಲರವದೊಂದಿಗೆ, ಅವುಗಳ ಲವಲವಿಕೆಯ ಹಾರಾಟ, ಉತ್ಸಾಹದಲ್ಲಿ ಹೊರಡಿಸುವ ವಿಚಿತ್ರ ಶಬ್ದಗಳ ಸುಪ್ರಭಾತದೊಂದಿಗೆ ಶುರು ಆಗುತ್ತದೆ.

ನಮ್ಮ ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುವ ಗುಬ್ಬಿ, ಕಾಗೆ, ಪಾರಿವಾಳ, ಗೊರವೊಂಕಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ ಬೇರೆ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಹೆಸರೇ ಗೊತ್ತಿರದ ನನಗೆ ಇಲ್ಲಿ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದ ಬಗೆ ಬಗೆ ಬಣ್ಣದ, ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಪಕ್ಷಿಗಳು ವಿಸ್ಮಯ ಮೂಡಿಸಿದ್ದವು. ಇನ್ನೂ ಐದು ವರ್ಷ ದಾಟದ ನನ್ನ ಮಗನೂ ತನ್ನ ಬೈನಾಕ್ಯುಲರ್ ತಂದು ಹಕ್ಕಿಗಳ ನೋಡುವ ಉತ್ಸಾಹ ತೋರಿದ. ಇವುಗಳ ಚಿತ್ರ ತೆಗೆದು ಬ್ಲಾಗ್ ನಲ್ಲಿ ಹಾಕೋಣ ಎಂದು ನನ್ನ ಮೊಬೈಲ್ ನಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿದೆ.  (ಆದರೆ ಆ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ನಲ್ಲಿ ಹಾಕಿದಾಗ ತಿಳಿಯಿತು, ಇದಕ್ಕೆ ಕನಿಷ್ಠ ೨೦x ಜೂಮ್ ಇರುವ ಕ್ಯಾಮೆರಾ ಬೇಕು ಎಂದು). ಹೀಗೆ ಪಕ್ಷಿ ನೋಡುವ ನಮ್ಮ ಹವ್ಯಾಸ ಮೊದಲುಗೊಂಡಿತು. ಆದರೆ ರಾತ್ರಿ ಬರುವ ಹಕ್ಕಿಗಳು ಅದೇ ಮಾಧುರ್ಯ ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಗೊತ್ತಾಗುವುದಕ್ಕೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯ ಹಿಡಿಯಿತು.

ನನಗೆ ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷಿಗಳೆಂದರೆ ಏನೋ ಪುಳಕ. ಪುರ್ರೆಂದು ಹಾರಿ ಹೋಗುವ ಗುಬ್ಬಿಗಳ ಹಿಂದೆ ಓಡಿ ಹೋದದ್ದೇ ಬಂತು. ಅವುಗಳನ್ನು ಮುಟ್ಟುವ ಯತ್ನ ಎಂದೂ ಫಲಕಾರಿಯಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಇನ್ನೂ ಸ್ವಲ್ಪ ದೊಡ್ಡವನಾದ ಮೇಲೆ ಗೊರವಂಕ ಸಾಕಲು ಒಂದು ರಟ್ಟಿನ ಗೂಡು ಮಾಡಿಟ್ಟಿದ್ದೆ. ಆದರೆ 'ಪಕ್ಷಿಗಳು ಸ್ವತಂತ್ರ ಜೀವಿಗಳು, ಅವುಗಳನ್ನು ಬಂಧಿಸುವ ಯತ್ನ ಸರಿಯಲ್ಲ' ಎಂದು ಅಕ್ಕ ಹೇಳಿದ ಮಾತು ಸರಿ ಎಂದೆನಿಸಿ ಆ ಪ್ರಯತ್ನದಿಂದ ದೂರ ಸರಿದಿದ್ದೆ. ನಾನು ಶಾಲೆಗೆ ಹೋಗುವ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ, ಒಂದು ತಿರುವಿನಲ್ಲಿ, ಐನೇರು (ಜಂಗಮ) ಒಬ್ಬರ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಗಿಳಿ ಒಂದಿತ್ತು. ಅದು ಚೆಂದಗೆ ಮಾತೂ ಕೂಡ ಆಡುತ್ತಿತ್ತು. ಅವರ ಮನೆಯ ಮುಂದೆ ನಾನು ಕೈ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು ಆ ಗಿಳಿಯನ್ನು ನೋಡುತ್ತಾ ನಿಂತು ಬಿಡುತ್ತಿದ್ದೆ. ನಾನೊಬ್ಬನೇನಲ್ಲ. ಗಿಳಿ ಮಾತು ಯಾವ ಹುಡುಗರಲ್ಲಿ ಕುತೂಹಲ ಮೂಡಿಸದೆ ಇರುತ್ತೆ ಹೇಳಿ? ಆ ಮನೆಯವರು ಕೂಗು ಹಾಕಿ ನೆರೆದಿದ್ದ ಹುಡುಗರನ್ನು ಚದುರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಆಮೇಲೆ ಬಂಧುಗಳ ಮನೆಯ ಮೇಲೆ ಗಡಿಗೆಯನ್ನೇ ಗೂಡನ್ನಾಗಿಸಿ ಪಾರಿವಾಳ ಸಾಕುವ ಬಗೆಯನ್ನು ನೋಡಿದ್ದೆ. ಆದರೆ ಆ ಮನೆ ಹುಡುಗ ವಾಪಸು ಬರದಿದ್ದ ಪಾರಿವಾಳ ಹುಡುಕಿಕೊಂಡು ದೂರ ದೂರ ಅಲೆಯ ತೊಡಗಿದ ಮೇಲೆ ಅವರ ಮನೆಯವರು ಅವನ ಹವ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಇತಿಶ್ರೀ ಹಾಡಿದರು.

ಬೆಳೆಯುತ್ತ ಪಕ್ಷಿಗಳೆಡಿನ ಆಸಕ್ತಿ ಕಡಿಮೆಯಾದರೂ, ಅವು ಹುಟ್ಟಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಬೆರಗು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮರೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ಕಾಗೆ ಎಲ್ಲ ಕಡೆ ಕಾಣಸಿಗುವ ಪಕ್ಷಿಯಾಗದೆ ಇದ್ದರೆ ಎಲ್ಲರೂ ಇದನ್ನು 'ಎಂಥಹ ಸುಂದರ ಪಕ್ಷಿ, ಆಕರ್ಷಕ ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣ, ಕಾವ್-ಕಾವ್ ಎನ್ನುವ ಅದರ ಕಂಠ ಎಷ್ಟು ಸುಮಧುರ' ಎಂದು ಗುಣಗಾನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂದು ವಾದಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ. ಕೇಳಿದವರು ಮುಗುಳ್ನಕ್ಕು ಸುಮ್ಮನಾಗುತ್ತಿದ್ದರು. ಈಗ್ಗೆ ಒಂದು ವರ್ಷದ ಹಿಂದೆ ಅಮೇರಿಕೆಗೆ ಹೋದಾಗ, ನಾನು ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದ್ದ ಹೋಟೆಲಿನ ಕೋಣೆಯ ಹೊರಗಡೆ ಕುಳಿತಿದ್ದ ಅಲ್ಲಿನ ಕಾಗೆ (ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮದಕ್ಕಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪ ದೊಡ್ಡದು) ಜೊತೆಗೆ ಬಾಳೆಹಣ್ಣನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡೆ. ಮರುದಿನ ಅದೇ ಸಮಯಕ್ಕೇ ಬಂತು. ಫಲಹಾರದ ಜೊತೆಗೆ ನಮ್ಮ ಸ್ನೇಹವೂ ಬೆಳೆಯಿತು ಅನ್ನಿಸಿತು. ರವಿವಾರದಂದು ಆಫೀಸ್ ಗೆ ರಜೆ ಇದ್ದ ಕಾರಣ ಸ್ವಲ್ಪ ಜಾಸ್ತಿ ಹೊತ್ತೇ ಮಲಗಿದ್ದೆ. ಆದರೆ ಕಾಗೆ ಸದ್ದಿಗೆ ಎಚ್ಚರವಾಗಿ ಹೊರಬಂದು ನೋಡಿದರೆ ಅಲ್ಲಿ ೧೦-೧೨ ಕಾಗೆಗಳ ದಂಡೇ ನೆರೆದಿತ್ತು. ಇವು ನನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತನ ಸ್ನೇಹಿತರೋ ಅಥವಾ ಪ್ರತಿ ದಿನ ಬೇರೊಂದು ಕಾಗೆ ನನ್ನ ಜೊತೆಯಾಗಿತ್ತೋ ತಿಳಿಯಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಹಂಚಿ ತಿನ್ನುವ ಕಾಗೆಯ ಮನೋಧರ್ಮ ನಾಗರೀಕತೆಯಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷಿಕುಲ ಮನುಷ್ಯನಿಗಿಂತ ಮುಂದೆ ಇದೆ ಎನ್ನುವ ವಿಚಾರ ಮೂಡಿಸಿತು.

ಮತ್ತೆ ಪ್ರಸ್ತುತ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಬಂದರೆ, ಹೊಸ ಮನೆಯ ಪರಿಸರ ಹಲವಾರು ಪಕ್ಷಿಗಳ ನೆಲೆಯಾಗಿದ್ದು ಸಂತಸ ತಂದಿತ್ತು. ಆದರೆ ಎಲ್ಲದಕ್ಕೂ ಕೊನೆ ಎನ್ನುವ ಹಾಗೆ, ಒಂದು ಸಾಯಂಕಾಲ ಮನೆಯ ಮುಂದಿನ ಸಂಪಿಗೆ ಮರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತು ಒಂಟಿ ಗೂಬೆ. ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಅದೇ ಮರದಲ್ಲಿ ಕೋಗಿಲೆ ಕಂಡು ಅದೃಷ್ಟ ಅಂದುಕೊಂಡರೆ, ದುರಾದೃಷ್ಟದ ಸಂಕೇತ ಎನ್ನಿಸುವ ಗೂಬೆ ಸಾಯಂಕಾಲ ಅಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ.  ಸಾಕಷ್ಟು ಗೂಬೆಗಳು ಅಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸುತ್ತಿರುವುದು ಸ್ವಲ್ಪೇ ದಿನದಲ್ಲಿ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಂತು.

ವಿದೇಶದಲ್ಲಿ ಗೂಬೆ ಸಾಕುವದರ ಬಗ್ಗೆ ಓದಿದ್ದೇನೆ. ಆ ಪಕ್ಷಿಯೆಡೆಗೆ ನನಗೆ ಯಾವುದೇ ಮೂಢ ನಂಬಿಕೆಗಳಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಅದರ ಸ್ವಭಾವ ಮನುಷ್ಯನಿಗಿಂತ ತುಂಬಾ ವಿಭಿನ್ನವಾದದ್ದು, ಅದರ ಜೊತೆಗೆ ಮನುಷ್ಯನ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಸುಲಭವಲ್ಲ ಎಂದು ನನ್ನ ಎಣಿಕೆ. ಅದರ ನೋಟ ಮತ್ತು ಧ್ವನಿ ಮನುಷ್ಯನಲ್ಲಿ ಭೀತಿಯ ಕಂಪನ ಮೂಡಿಸುತ್ತದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಆ ಪಕ್ಷಿಗೆ ಅಪಶಕುನದ ಹಣೆಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿದರೆನೋ ಎಂದು ಅನುಮಾನ.

ಗೂಬೆ ಮೂರು ಸಲ ಕೂಗಿದರೆ ಅಪಶಕುನ, ಆದರೆ ಮೂವತ್ತು ಸಲ ಕೂಗಿದರೆ? ಒಂದು ದಿನ ರಾತ್ರಿ ಹತ್ತರ ಸಮಯ. ಗೂಬೆಗಳ ಗಲಾಟೆಗೆ ಹೊರ ಬಂದು ನೋಡಿದರೆ, ಅವು ಗೊರವೊಂಕ ದಂಪತಿಗಳೊಡನೆ ಕಾದಾಡುತ್ತಿರುವುದು ಕಂಡು ಬಂತು. ನನ್ನ ಸದ್ದಿಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಕದನ ವಿರಾಮ ಘೋಷಿಸಿದಂತೆ ಕಂಡು ಬಂದರೂ, ದೂರ ಸಾಗಿ ಮತ್ತೆ ಜಗಳ ಮುಂದುವರಿಸಿದವು. ಅಂದಿನಿಂದ ಶುರುವಾದ ಅವುಗಳ ಹಾರಾಟ ಮತ್ತು ಕಿರುಚಾಟ ಇನ್ನು ನಿಂತಿಲ್ಲ. 

ಅವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆಯಬೇಕೆಂಬ ನನ್ನ ವಿಚಾರವನ್ನು ಅರಿತಂತೆ ಇಂದು ಒಂದು ಗೂಬೆ ನನ್ನನ್ನು ಕಣ್ಣಲ್ಲಿ ಕಣ್ಣಿಟ್ಟು ನೋಡಿತು. ಎಂಥ ತೀಕ್ಷ್ಣ ನೋಟ. ನನ್ನ ವಾಹನದ ಬೆಳಕನ್ನು ಅದರ ಕಡೆ ಕೇಂದ್ರಿಕರಿಸಿದಾಗ ನಿಲ್ಲದೇ ಹಾರಿ ಹೋಯಿತು ತನ್ನ ಗುಟ್ಟು ಬಿಟ್ಟು ಕೊಡದೆ.

ಮನೆಗೆ ಭೇಟಿ ಕೊಡುವ ಸ್ನೇಹಿತರ ಮೊದಲ ಉದ್ಗಾರ "ಎಷ್ಟು ನಿರ್ಮಲ ವಾತಾವರಣ, ಎಷ್ಟು ಶುದ್ಧ ಗಾಳಿ - ಬೆಳಕು!". ಅವರಿಗೆ ಹೇಳಬೇಕು ಎಂದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ 'ರಾತ್ರಿ ಇಲ್ಲಿ ಒಮ್ಮೆ ಸುತ್ತಲು ಬನ್ನಿ' ಎಂದು.

ಹೇಳಲೇ? ನೀವೇನು ಅನ್ನುತ್ತೀರಿ?

ಹೊಸತನ ತಂದಿದೆ 'ಸಂಕಥನ'

ಇದು ಕಥೆ, ಕವನ, ವಿಚಾರ, ವಿಮರ್ಶೆಗಳ ಸಮ್ಮಿಲನ. ಯಾವುದೇ ವೈಚಾರಿಕತೆಯ ಚೌಕಟ್ಟಿಗೆ ಒಳಗಾಗದೇ, ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು, ಹೊಸ ಬರಹಗಾರರ ಮೂಲಕ ಪರಿಚಯಿಸುವ ಯತ್ನ ಹೊಸದಾಗಿ ಆರಂಭವಾಗಿರುವ 'ಸಂಕಥನ' ಸಂಚಿಕೆಯದ್ದು.

ಇದು ತ್ರೈಮಾಸಿಕ. ನನ್ನ ಕೈಯಲ್ಲಿರುವುದು ಮೊದಲ ಸಂಚಿಕೆ. ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಗುಣ ಮಟ್ಟದ ಮುದ್ರಣ, ಚಚ್ಚೌಕ ಆಕೃತಿಯ ಪುಸ್ತಕ. ಒಳಗಿನ ಪುಟಗಳು ನಯನ ಮನೋಹರ. ಬಾಹ್ಯ ಆಕರ್ಷಣೆಯ ಜೊತೆಗೆ ಸಾಹಿತ್ಯ ಲೋಕದ ನಂಟನ್ನು ಗಟ್ಟಿಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಇದರಲ್ಲಿನ ಬರಹಗಳದ್ದು. ಕಥೆಗಳು ಅಷ್ಟಾಗಿ ಮನ ಕಲುಕದಿದ್ದರೂ, ಕವಿತೆಗಳು ಮಾತ್ರ ಕಾಡದೇ ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ.

ಭೂ-ಸ್ವಾಧೀನ ಕಾಯಿದೆ ರೈತನ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿಸುವ ತಳಮಳ ವ್ಯಕ್ತ ಪಡಿಸುವ ಕವಿತೆ 'ಅಪ್ಪನ ಹೊಲದೊಳು ಠಕ್ಕರು ಬಂದರು' ಓದುಗನಲ್ಲೂ ದುಗುಡ ಹುಟ್ಟಿಸಿದರೆ, ಶಕುಂತಲೆ ಆತ್ಮ ಕಥೆ ಬರೆದು ಅಪವಾದಗಳು ದುಷ್ಯಂತನನ್ನು ಕಾಡುವಂತೆ ಮಾಡಬೇಕಿತ್ತು ಎನ್ನುವ ಕವಿತೆ ಓದುಗರನ್ನು ಕಾಡದೆ ಬಿಡದು.

ನೆರೂಡಾನ ಸಂದರ್ಶನ ಒಬ್ಬ ಕವಿಯನ್ನು ಸಾದ್ಯಂತವಾಗಿ ಪರಿಚಯಿಸುತ್ತದೆ. ಸುರೇಂದ್ರನಾಥರ 'ಗಾಳಿಗೆ ಬಿದ್ದ ಚಂದ್ರನ ತುಂಡುಗಳು' ಪುಸ್ತಕ ಪರಿಚಯ, ಲೇಖಕರ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.

'ಮಾತೃ-ಭಾಷಾ ಶಿಕ್ಷಣ' ಲೇಖನ ಚರ್ಚೆಗೆ ಹೊಸ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನಗಳಲ್ಲಿ ಕೇಳಿ ಬರುವ ವೀರಾವೇಶದ ಮಾತುಗಳಿಗಿಂತ, ಈ ತರಹದ ಸಂಚಿಕೆಗಳ ಕೊಡುಗೆ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆ-ಸಂಸ್ಕೃತಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಉಪಯುಕ್ತ ಎನ್ನಿಸುತ್ತದೆ.

ಪ್ರತಿ ಪುಟವೂ ಅಚ್ಚುಕಟ್ಟು ಎನ್ನಿಸುವ ಈ ಪುಸ್ತಕದ ವಿನ್ಯಾಸ ಯಾವ ಓದುಗನನ್ನಾದರೂ ಆಕರ್ಷಿಸುವಂಥದ್ದು. ಸಂಪಾದಕ ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಸಾದ್ ರ ಶ್ರಮ ಶ್ಲಾಘನೀಯ.

ಕೆಲವು ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಪಾದಕ ತನ್ನ ದೈತ್ಯ ಪ್ರತಿಭೆಯನ್ನು ಎಲ್ಲ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಬೇರೆ ಲೇಖಕರ ಬರಹಗಳಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಅನುಕರಿಸದೆ, ಹೊಸ ಬರಹಗಾರರು ತಮ್ಮ  ಸ್ವಂತಿಕೆ ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿರುವುದು ಈ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತಾಜಾತನ ಉಳಿಸಿದೆ.         

ನೀವೂ ಇದಕ್ಕೆ ಚಂದಾದಾರರಾಗಬೇಕೇ? ಇಗೋ, ಇಲ್ಲಿದೆ ಕೊಂಡಿ.

http://www.anekageleyaru.com/sankathana.html

Ignore risks at your own risk

Govt. of Greece, Public sector banks in India suffering from high bad debt, infra companies with heavy debt being unable to service their loans and hundreds of farmers in Karnataka going dead - all have one thing in common. They did not manage their risks well.

When the infra and real estate companies in India took heavy debt, they and their lenders did not think of a situation in which the demand slows down and the capital costs increase. Now both the parties are in a difficult situation as interest outgo for the borrowers are more than the operational profits they earn. No amount of debt restructuring will help them. It is a clear case of failure in assessing business and operational risks.

If you start quantifying the risks, you will know that farming is a very risky business too. A rain dependent farmer is always throwing the dice when he sows. He is at the mercy of rain gods and pests. If the crop output is good but pricing is bad, like it is happening with sugarcane farmers, his venture turns a negative profit. It is a series of uncertain events. And the poor farmer borrows from unorganized market at higher rates than the banks lend, that adds to financial risks. Even if he is successful, he has to share profit with the loan sharks. But he won’t be successful every year. Luck too is a probability and highly inconsistent in nature.

When the improbable becomes unavoidable, organizations go bankrupt and the farmer stretches his hand to the pesticide and goes dead.

For the organized businesses, there are multiple ways to diversify, mitigate and transfer the risks. But yet they ignored risk management only to go bankrupt later. As for the farmers, there are not many risk mitigation options. If the Futures Market gets well developed, it can offer a great relief for the farmer. As a consumer I know how much onions and tomato I would need in future. Similarly retailers know how much food grains and vegetable they can sell in a day or a week or in a season. Wholesalers understand the pulse of market very well. Why can’t these parties participate in price risks and why alone farmers should take that burden? If farmers know that price is dropping in the Futures market, he has an option to change the crop and avoid the distress. That way supply and demand would find a balance without too much variation in price. The forward market can be regulated by limiting the number of contracts one holds to avoid manipulation and risk concentration.

Derivatives (Futures and Options) are good hedging tools but at the hands of speculators they can become a toy of gambling. Holders of out of the money Put and Call options watch their contracts turning worthless over time. But it does not mean option writers win all the time. When the Black Swan visits them, they hear only one thing – a swan song. That’s how Lehman Brothers collapsed and the global financial crisis broke out in 2008.

No risk management or too much play in derivatives (risk concentration) both leads to disasters. Better way to manage risks would be to break it into manageable size. A poor farmer suffering Rs.1 lakh loss due to pricing change would push him to death but the loss of Rs.100 for every contract held by 1,000 people would become a manageable loss. Total loss would not change but the risks and rewards when distributed can be managed well and absorbed without devastating effects.

The crisis our society is going through calls for a better risk management. Relief packages won’t last long. Govt. needs to spend the tax payer’s money sensibly. Banks should not relax regulations under any pressure. And there should be a forward market for all those commodities which see huge price swings. Regulator should ensure speculators do not manipulate the market. Does risk management looks like a risky business? Yes, it is when not managed well. But if we bite only what we can chew and if we have saved for a rainy day, risk would not bother us or anyone to death (financial or physical).

[Inspired by the book ‘Against the Gods’ by Peter L. Bernstein]

Kalam, an ideal Indian

India is a land of Buddha and Gandhi. After them too, India continues to produce fine human beings.

Story of Dr. APJ Abdul Kalam will remain an inspiration for generations to come. A humble boy distributing newspapers became a nuclear scientist. Becoming a President did not alter him from remaining humble. He was a true nationalist and an ideal Indian.

The idea of India is as old as civilization itself. But it is rekindled by the towering personalities time and again. Kalam had a special gift his predecessors did not have. He could teach science along with spirituality. He never took retirement in promoting the idea of India. He visited educational institutions all over India to prepare the next generation to be a superpower. He did not have to take example of someone to motivate others; his life was an inspiration itself. 

Kalam stands out for his contributions and aspirations. Who else wanted to see a billion smiles?

The great soul now rests in peace. But the legend lives on.

Book Review: Family Matters by Rohinton Mistry

When I had read Rohinton Mistry for the first time, his novel ‘Such a Long Journey’ had made me feel like it is a long journey for the reader too. But his eye for the details was very impressive so I knew I would come back to him. ‘Family Matters’ is longer (500 pages novel) than my previous read but I thoroughly enjoyed reading it over a few days time.

Nariman Vakil is the ‘chief’ of a Parsi family living in Mumbai. When Nariman was young, he wanted to marry his girlfriend Lucy who did not belong to his community but it did not materialize with stiff opposition from his parents. He ends up marrying a widow chosen by his parents who already had two children, a son and a daughter (Jal and Coomy) from her first marriage. He becomes father to them too and then his daughter Roxana arrives into the family. Jal and Coony do not get married and lives with Nariman in a spacious flat with multiple rooms while Roxana gets married to Yezad, they have two sons, Jehangir and Murad and they live separately in another smaller flat.

While going for a walk, Nariman breaks his ankle and becomes bed-ridden. His old age and Parkinson disease makes things worse for him. Since their's is a middle-class family, Jal and Coomy struggle to make their ends meet along with the new medical expenses to be spent on their stepfather. More than the money, it is the physical effort to service the old man tires down Coomy. Moreover she did not have any nice feelings for the old man and she held his stepfather responsible for her mother’s misery and death. Exhausted by the needs to serve the ailing man, they arrange an ambulance to drop off Nariman at Roxana’s house. And the troubles get transferred to Roxana and Yezad’s family.

Yezad works in a sports goods selling shop owned by Mr. Kapoor who is disturbed by the reducing religious tolerance in the town of Mumbai. To overcome the financial pressures Yezad first attempts his hand in Matka (a form of speculation which is illegal), his beginner's luck does not last long. Then he develops a plot to gain benefit out of his employer. But coincidentally Mr. Kapoor gets killed by two members of a political outfit. That makes Yezad jobless.

In another parallel development, Coomy who had done everything to avoid the return of Nariman to her flat gets killed in a collapse in her flat while carrying out a repair. Saddened by the development, Jal (Coomy’s brother) invites Yezad’s family along with Nariman to live together in his flat. Yezad with the help of Jal sells his small flat and all family members relocate to the bigger flat.

The old man dies and the financial pressures on the family ease too but Yezad turns extremely religious. A sense of dissatisfaction remains in Roxana and Jahangir who thought they were happier when they lived in their small flat. 

Though family matters take center stage in this novel, sub plots touch many subjects from religion to politics to philosophy. Though this is a work of fiction, I guess the subject is heavily drawn from personal life of the author Rohinton Mistry who is represented in Jehangir’s character in this novel.

This novel was published in 2002. Like other two novels by the same author, this too was shortlisted for the Booker prize.