ಕಥೆ: ಅದೃಷ್ಟ

ಅವಳ ಹೆಸರು ಗಿರಿಜೆ. ಅವಳು ಇದ್ದಿದ್ದೇ ನಾಲ್ಕೂವರೆ ಅಡಿ ಎತ್ತರ. ಕಪ್ಪು ಹಣೆಯ ಮೇಲೆ ಕೆಂಪನೆಯ ದೊಡ್ಡ ಕುಂಕುಮವಿನ್ನಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಮಟ್ಟಸ ಎನ್ನುವ ಹಾಗಿದ್ದಳು. ಅವಳು ನಡು ಬಾಗುವ ಪ್ರಶ್ನೆಯೇ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅಲ್ಲದೆ ಮಾತು ತಮಾಷೆಯದು ಬೇರೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಅವಳ ವಯಸ್ಸು ನಲವತ್ತೋ, ಐವತ್ತೋ ಅಥವಾ ಇನ್ನು ಹೆಚ್ಚೊ ಎಂದು ಯಾರಿಗೂ ತಿಳಿಯುತ್ತಿದ್ದಿಲ್ಲ. ಅವಳಿಗೆ ಗಂಡ ಇದ್ದ ಎಂದು ಓಣಿಯ ಹಿರಿಯರು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರಾದರೂ, ಅವನನ್ನು ಅಲ್ಲಿ ಯಾರೂ ನೋಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಅವಳಿಗೆ ಮಕ್ಕಳು ಇರಲಿಲ್ಲ. ವಠಾರದಲ್ಲಿನ ಒಂಟಿ ಕೋಣೆಯೇ ಅವಳ ಮನೆ. ಬೆಳಿಗ್ಗೆಯೇ ಹೊಲಗಳಿಗೆ ಕೂಲಿ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಹೊರಟು ಬಿಡುತ್ತಿದ್ದ ಅವಳು ಮತ್ತೆ ಮನೆ ಸೇರುವುದು ಸಂಜೆಯೇ. ಹತ್ತು ಅಡಿ ಅಗಲದ ಕೋಣೆ ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಿ, ತನ್ನೊಬ್ಬಳಿಗೆ ಅಡುಗೆ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಯಾವ ಮಹಾ ಸಮಯ ಬೇಕು? ಚುರುಕಾಗಿದ್ದ ಅವಳು ತನ್ನ ಕೆಲಸ ಬೇಗನೆ ಮುಗಿಸಿಕೊಂಡು ಕತ್ತಲಾಗುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆಯೇ ಮನೆ ಹೊರಗಿನ ಕಟ್ಟೆಯ ಮೇಲೆ ಹಾಜರಾಗಿಬಿಡುತ್ತಿದ್ದಳು. ಸುತ್ತ ಮುತ್ತಲಿನ ಮನೆ ಹುಡುಗರು ಅಲ್ಲಿ ಬೀದಿಯಲ್ಲಿ ಆಟವಾಡಿರುಕೊಂಡಿರುತ್ತಿದ್ದರಲ್ಲ. ಅವರನ್ನು ಗಮನಿಸುತ್ತಾ, ಯಾರಾದರೂ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ಸಹಾಯಕ್ಕೆ ಕರೆದರೆ, ಅವರಿಗೆ ಮನೆ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ನೆರವಾಗುತ್ತ, ಅವರ ಜೊತೆ ಸಮಯ ಕಳೆಯುವುದು ಅವಳ ಸಾಯಂಕಾಲದ ದಿನಚರಿ.

ಓಣಿಯ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳೆಲ್ಲರೂ, ಅವರಿವರೆನ್ನದೆ  ಅಕ್ಕ ಪಕ್ಕದ ಎಲ್ಲ ಮನೆಗಳವರು, ಅವಶ್ಯಕತೆ ಬಿದ್ದಾಗ ಗಿರಿಜೆಯ ಸಹಾಯ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರೂ, ಅವಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಂತೆ ಕಂಡದ್ದು ಇಲ್ಲ.  ಅಲ್ಲದೇ ಅವಳನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ 'ಮಕ್ಕಳಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಒಂದು ಚಿಂತೆ, ಮಕ್ಕಳಿದ್ದರೆ ನೂರಾರು ಚಿಂತೆ' ಎಂದು ಗಾದೆ ಮಾತು ಹೇಳುವುದೇ ಬೇರೆ. ಆ ಮಾತು ತನ್ನ ಕಿವಿಗೆ ಬಿದ್ದೆ ಇಲ್ಲ ಎನ್ನುವಂತೆ ಗಿರಿಜೆ ಹೋಗಿ ಬಿಡುತ್ತಿದ್ದಳಲ್ಲ. ಆಗ ಆ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳ ಹೊಟ್ಟೆ ಉರಿ ಇನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗುತಿತ್ತು. ಒಂದು ದಿನವೂ ಖಾಯಿಲೆ ಬೀಳದ, ಎಲ್ಲರಿಗೂ ತಮಾಷೆ ಮಾಡುತ್ತ ಜೀವನ ಸವೆಸುವ ಅವಳನ್ನು ಕಂಡರೆ ವಯಸ್ಸಾದವರಿಗೂ ಅಸೂಯೆ. ಗಂಡ-ಮಕ್ಕಳು ಇರದಿದ್ದರೆ, ಒಂಟಿಯಾದರೂ, ನಿಶ್ಚಿಂತೆಯ, ನೆಮ್ಮದಿಯ ಜೀವನ ಸಾಧ್ಯ ಅಲ್ಲವೇ ಎಂದು ಅವರೆಲ್ಲ ಬೆರಗಾಗುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವಳದೇ ಅದೃಷ್ಟ ಎನ್ನುವ ತೀರ್ಮಾನಕ್ಕೂ ಬರುತ್ತಿದ್ದರು.

ಆ ಓಣಿಯ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಯಾರದರಾದರೊಬ್ಬರದು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಮದುವೆ ನಿಶ್ಚಯ ಆದರೆ, ಆಗ ಗಿರಿಜೆಗೆ ಕೂಲಿಗೆ ಹೋಗದೆ ತಮ್ಮ ಮನೆ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಬರುವಂತೆ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಅಲ್ಲಿ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿರುವಾಗ, ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮದುವೆ ಮಾಡುವ ತಾಪತ್ರಯ ಅವಳಿಗಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವ ಮಾತಿಗೂ ಅವಳು ನಕ್ಕು ಸುಮ್ಮನಾಗುತ್ತಿದ್ದಳು. ಪಕ್ಕದ ಓಣಿಯಲ್ಲಿ, ಗಂಡನ ಕಿರುಕುಳ ತಾಳದೆ ಒಬ್ಬಳು ಬೆಂಕಿ ಹಚ್ಚಿಕೊಂಡು ತನ್ನನ್ನೇ ಸುಟ್ಟುಕೊಂಡಾಗ, ಆ ಘೋರ ದೃಶ್ಯವನ್ನು ನೋಡಿ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳೆಲ್ಲ, ಇಂತಹ ತಾಪತ್ರಯ ಗಿರಿಜೆ ಒಬ್ಬಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ಮಾತನಾಡಿಕೊಂಡರು. ಎಂದಿನಂತೆ ತನಗೂ ಅಂತಹ ಮಾತುಗಳಿಗೂ ಸಂಬಂಧ ಇಲ್ಲವೆನ್ನುವಂತೆ ಗಿರಿಜೆ ಯಾವುದೇ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ನೀಡಲಿಲ್ಲ. ತನ್ನ ಸಂಬಂಧದ ಒಬ್ಬರ ಕೂಸು ಖಾಲಿಯಾದಾಗ, ಸಮಾಧಾನ ಹೇಳಲಿಕ್ಕೆ ಹೋದ ಗಿರಿಜೆ "ಹೊರಲಿಲ್ಲ, ಹೆರಲಿಲ್ಲ, ಸಂಕಟ ಹೇಗೆ ತಿಳಿದೀತು?" ಎಂದು ಮಾತು ಕೇಳಿದಾಗ ಕೂಡ ಬೇಸರ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲ. ವಯಸ್ಸಾದ ಅತ್ತೆ, ಮಾವಂದಿರ ಸೇವೆ ಮಾಡುವ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ಗಿರಿಜೆಯ ಹತ್ತಿರ ಬಂದು ತಮ್ಮ ಗೋಳು ಹೇಳಿಕೊಂಡು, ತಮ್ಮದು ಪಾಪದ ಬದುಕು, ಅಂತಹ ಕಷ್ಟ ನಿನಗಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅಲವತ್ತು ಕೊಂಡಾಗ ಕೂಡ ಅವಳು ತಮಾಷೆಯ, ತೇಲಿಕೆಯ ಮಾತು ಹೇಳಿ ಕಳಿಸಿಬಿಡುತ್ತಿದ್ದಳು.  

ಅದೊಂದು ಮಳೆಗಾಲದ ದಿನದಂದು, ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಕೂಲಿಗೆಂದು ಗಿರಿಜೆ ಹೋದದ್ದನ್ನು ಆ ಓಣಿಯ ಜನ ನೋಡಿದ್ದೇ ಕೊನೆ. ಆ ದಿನ ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ಹೊತ್ತಿಗೆಲ್ಲ, ದಟ್ಟಣೆಯ ಕಪ್ಪು ಮೋಡ ಜಮಾವಣೆ ಆಗಿ, ಸಾಯಂಕಾಲಕ್ಕೆ ಮೊದಲೇ ಕತ್ತಲು ಆವರಿಸಿ ಧೋ ಎಂದು ಮಳೆ ಸುರಿಯಿತಲ್ಲ. ಬಾಗಿಲು ಮುಚ್ಚಿಕೊಂಡು ತಮ್ಮ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಂದಿಯಾಗಿಬಿಟ್ಟರು ಜನ. ಸರಿ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಧಡಾಲ್ ಎಂದು ಅಕ್ಕ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಮನೆಗಳು ಬಿದ್ದ ಸದ್ದು. ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಮೋಡ ಸರಿದು, ಸೂರ್ಯ ಇಣುಕುವ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಯಾರ ಮನೆ ಬಿದ್ದದ್ದು ಎಂದು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವ ಕುತೂಹಲದಿಂದ ಮನೆಯಿಂದ ಹೊರಗೆ ಬಂದರು ಜನ. ಬಿದ್ದ ನಾಲ್ಕಾರು ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಗಿರಿಜೆಯದು ಒಂದು. ಅವಳಿದ್ದ ಮನೆಯ ಮಣ್ಣಿನ ಮಾಳಿಗೆ ರಾತ್ರಿ ಬಿದ್ದ ದೊಡ್ಡ ಮಳೆಗೆ, ಸಂಪೂರ್ಣ ಕರಗಿ ಹೋಗಿತ್ತು. ಸುಣ್ಣ ಕಾಣದ ಗೋಡೆಗಳು, ಆಕಾಶಕ್ಕೆ ತೆರೆದುಕೊಂಡು ನಿಂತಿದ್ದವು. ಚೆಲ್ಲಾ ಪಿಲ್ಲಿಯಾಗಿದ್ದ ಸಾಮಾನುಗಳು, ಗಿರಿಜೆ ಮನೆಗೆ ವಾಪಸ್ಸು ಬಂದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತಿದ್ದವು. ಆ ಮನೆ ಜಂತಿಯಲ್ಲಿ ಓಡಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಹಾವೊಂದು  ಮತ್ತೆಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗುವೊದೋ ಎನ್ನುವ ಚಿಂತೆಯಲ್ಲಿತ್ತು. ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಗಿರಿಜೆಯದೇ ಅದೃಷ್ಟ ಎಂದು ಮಾತನಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ ಓಣಿಯ ಹೆಂಗಸರಿಗೆ ಅಂದು ಯಾವ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ನೀಡಬೇಕೋ ಎಂದು ತಿಳಿಯದೇ ಹೋಯಿತು.

Book Summary: Delhi by Khushwant Singh

This is a monumental literary work by Khushwant Singh. It took more than 20 years for him to write this novel. For me, it took many weeks to read. Initially I was reading few pages a day, only to put it down and get something else to read. It went on like this for some time, until I got into the groove. Then pages just flipped and I was gripped feverishly till end.

This book is written in first person where the narrator tells the plot in autobiographical tone. It moves back and forth between history and current times with each chapter. One must tolerate the adultery and erratic behavior of the narrator in this book as everything else here is a great piece of work. Not sure adding ample erotic scenes were necessary for the plot, but that is the style of this author.

Delhi has been the seat of power for many centuries. Many kings have looted it and destroyed it. Many others made it their home and built monuments making their names permanent in the history of Delhi. There were few kings who got destroyed by Delhi for the comforts it did provide. They all have many interesting stories to tell. This novel makes use of the opportunity to recreate the life and livelihood of people who lived during different times in the same town.

What is more interesting to observe in this book is, author’s deep understanding of the religions – Hindu, Muslim and Sikh. The characters in this book depict the conflict and cooperation among these religions during different times.

If the reader appreciates the knowledge and style of Khushwant Singh, this book is a treat. Also, one gets a perspective on how the city of Delhi got shaped and evolved over many generations.

ಯಾವ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಗಂಗೆ ಹರಿಯುತ್ತಾಳೋ

ಹಿಂದಿ ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿ ರಾಜ್ ಕಪೂರ್ ಮುಂಚೂಣಿಗೆ ಬಂದದ್ದು 'ಜಿಸ್ ದೇಶ್ ಮೇ ಗಂಗಾ ಬೆಹತಿ ಹೈ' ಚಿತ್ರದ ಮೂಲಕ. ಹಾಗೆಯೆ ಅವರ ಕೊನೆಯ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದ ಚಿತ್ರ 'ರಾಮ್ ತೇರಿ ಗಂಗಾ ಮೈಲಿ'. ರಾಜ್ ಕಪೂರ್ ಅವರ ವೃತ್ತಿ ಜೀವನದ ಎರಡು ತುದಿಗಳ ಚಿತ್ರಗಳ ಹೆಸರುಗಳು ಗಂಗಾ ನದಿಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುವುದು ಒಂದು ವಿಶೇಷ. ಆದರೆ ಕಾಕತಾಳೀಯ ಎನ್ನುವಂತೆ ಭಾರತದ ಮೊದಲು ಮತ್ತು ಕೊನೆ ಎರಡೂ ಗಂಗಾ ನದಿಯ ಇರುವಿಕೆಯ ಜೊತೆಗೆ ಬೆಸೆದುಕೊಂಡಿದೆ.

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮನುಷ್ಯ ನಾಗರೀಕತೆ ಬೆಳೆದು ಬಂದ ದಾರಿಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿ ನೋಡಿ. ಇತಿಹಾಸಕಾರರು 'ಸಿಂಧು ಕಣಿವೆಯ ನಾಗರಿಕತೆ' ಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಾರಾದರೂ, ಭಾರತದ ನಾಗರೀಕತೆ ಬೆಳೆದು ಬಂದಿದ್ದು ಗಂಗಾ ನದಿಯ ದಡದ ಮೇಲೆ. ಹಿಮಾಲಯದಿಂದ ಬಂಗಾಲ ಕೊಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ  ೨,೫೦೦ ಕಿ.ಮೀ. ಉದ್ದದ, ವರ್ಷ ಪೂರ್ತಿ ತುಂಬಿ ಹರಿವ ನದಿ ಮನುಷ್ಯ ಜೀವ ಸಂಕುಲ ವಿಕಾಸನವಾಗಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಅಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದ ಜನ ಸಂಖ್ಯೆ ಮುಂದೆ ಉದ್ದಗಲಕ್ಕೂ ಹರಡಿ ಹೋಗಿ ಒಂದು ದೇಶವಾಯಿತು.  ಹಾಗೆ ಹಂಚಿ ಹೋದ ಜನ ಯಾರೂ ಕೂಡ ಗಂಗಾ ನದಿಯನ್ನು ಮರೆಯಲಿಲ್ಲ. ಇಂದಿಗೆ ಭಾರತದ ಯಾವುದೇ ಪಟ್ಟಣ, ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ 'ಗಂಗಾ' ಹೆಸರಿನ ಹುಡುಗಿಯರು ಸಿಕ್ಕೇ ಸಿಗುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಇಂದಿಗೂ ಶುಭ ಸಮಾರಂಭಗಳಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ನಲ್ಲಿ, ಭಾವಿ ನೀರಿಗೂ 'ಗಂಗೆ ಪೂಜೆ' ಮಾಡುತ್ತೇವೆ. ಗಂಗಾ ನದಿಯ ತಟದಲ್ಲಿನ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳು ಪವಿತ್ರತೆಯ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿವೆ. ಗಂಗೆಯಲ್ಲಿ ಮುಳುಗು ಹಾಕಿದರೆ ನಮ್ಮ ಪಾಪ ನಾಶ ಎನ್ನುವ ನಂಬಿಕೆ ನಮ್ಮಲ್ಲಿದೆ. ಕೊನೆ ಉಸಿರು ಬಿಡುವ ಮುನ್ನ ಗಂಗೆಯ ನೀರು ಬಾಯಲ್ಲಿ ಹಾಕಿದರೆ ಜನ್ಮ ಸಾರ್ಥಕ ಎನ್ನುವ ನಂಬಿಕೆಯು ಇದೆ. ಹಾಗೆ ಸತ್ತವರ ಅಸ್ಥಿ ವಿಸರ್ಜನೆಗೂ ಗಂಗಾ ನದಿಯೇ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಎನ್ನುವ ಭಾವನೆ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿ ಬಿಟ್ಟಿದೆ. ಇದೆಲ್ಲ ತೋರಿಸುವುದು ಒಂದೇ ವಿಷಯವನ್ನು. ನಾವೆಲ್ಲ ಗಂಗೆ ಮಡಿಲಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ ಬೆಳೆದವರು. ನಾವು ಕೊನೆಗೆ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಿ ವಿಲೀನವಾದರೆ ನಮಗೆ ನೆಮ್ಮದಿ.

ಭಾರತ ದೇಶದ ನಾಗರೀಕತೆ ಸಲಹಿದ ಗಂಗೆ, ಎಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಸ್ವಚ್ಛ ಇರುತ್ತಾಳೋ, ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ನಮಗೂ ಕೂಡ ಉಳಿಗಾಲ. ವಿಪರೀತ ಎನ್ನಿಸುವಷ್ಟು ಕಲುಷಿತ ಗಂಗೆಗೆ ಹರಿಬಿಡುವುದನ್ನು ಗಂಗೆ ಕ್ಷಮಿಸುತ್ತಾಳೋ ಇಲ್ಲವೋ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ಕೆಲ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಪ್ರಕೃತಿಯ ವೈಪರೀತ್ಯದಿಂದ ಗಂಗಾ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಹ ಉಂಟಾಗಿ, ಮನುಷ್ಯ ನಿರ್ಮಿತ ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಮುರಿದು ಹಾಕಿ, ಹಿಮಾಲಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಾವು ನೋವು ಉಂಟು ಮಾಡಿದಳಲ್ಲ. ಅದು ಆಕೆ ನಮಗೆ ಕೊಟ್ಟ ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆಯೇ? 

ಇಂದಿಗೆ ಗಂಗಾ ನದಿಯಲ್ಲಿ ತೇಲಿ ಬರುತ್ತಿರುವ ಹೆಣಗಳ ಸುದ್ದಿಯನ್ನು ನಾವು ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಓದುತ್ತಿದ್ದೇವೆ ಮತ್ತು ದೂರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಉಳ್ಳವರು ಶ್ರಾದ್ಧ ಮಾಡಿದರೆ, ಬಡವರು ತಮ್ಮ ಸತ್ತ ಸಂಬಂಧಿಕರನ್ನು ಗಂಗೆಯ ಮಡಿಲಿಗೆ ಸೇರಿಸಿ ಕೈ ಮುಗಿದಿದ್ದಾರೆ. ಇಂದಿಗೆ ತೇಲಿ ಬರುವ ಹೆಣಗಳಿಗೆ, ಪಾಪನಾಶಿನಿ ಗಂಗೆ ಬಡವ ಬಲ್ಲಿದರೆಂದು ಬೇಧ ತೋರದೆ ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ತನ್ನ ಒಡಲಿಗೆ ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡು ಮೋಕ್ಷ ಕರುಣಿಸಿದ್ದಾಳೆ ಎಂದು ನಾವು ಅಂದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ. ಮತ್ತೆ ಗಂಗೆ ಒಡಲಿಗೆ ವಿಷ ಸುರಿಯಲು ಮುಂದಾಗುತ್ತೇವೆ. ನಮಗೆ ಜೀವನ ಕೊಟ್ಟ ಗಂಗೆ ಕಲುಷಿತವಾದಾಗ ನಮ್ಮ ಜೀವನದ ಅಂತ್ಯವೂ ಸನಿಹವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಸತ್ಯ ಮಾತ್ರ ನಮಗೆ ಏಕೋ ಕಾಣುತ್ತಿಲ್ಲ.

Book Summary: Gandhi, A Spiritual Biography by Arvind Sharma

There are more than 400 biographies written on Gandhi. But this one focuses on the spiritual aspect of Gandhi’s life, the making of a saint.

At a very young age, the play of “Shravanakumara” had made a long-lasting impression on Gandhi, so was another play of ‘Satya Harishcandra’. Pursuit for truth had begun very early for him. As an adolescent, he had read ‘Ramayana’ to make Rama’s resolve to keep the promises made his as well. When he had travelled to England for studies to become a barrister, he could keep the promises made to his mother, to stay away from meat, wine and women. His first mentor Ray Chand and whose practices of Jain religion too had a subtle impact on Gandhi. Jains used fasting to purify themselves, also to protest which became a Gandhi’s way as well later in his life and set his moral compass.

The transforming point arrived in South Africa where he was working on legal matters of a client. Getting pushed out from a train was not just another event for Gandhi. He did not seek revenge but justice. A leader was born in him that night. He called a meeting of all Indians staying in South Africa and delivered his first ever speech. He said, if they desired to be treated properly, they must deserve it. Change was not coming easily. Gandhi was beaten up badly many a times and during his protests, he was arrested and released multiple times. Gradually people on Gandhi’s side increased and finally Govt. offered negotiations to mend their ways. ‘Satyagraha’ – asking for truth began to yield results. Whatever values Gandhi had learnt in his childhood, he could put into practice for the welfare of a larger society.

Upon his return to India, he traveled around entire country to acquaint and then plunged himself into the struggle for independence. The salt march and Gandhi’s ways of protests where no killing was involved surprised the British. Not just them, Gandhi had stirred the local feudal system with campaign against untouchability. Whether it was fight for independence or the social reforms, it was Gandhi’s way of pursuing God. In ‘Bhagavad Gita’, Arjuna was offered spiritual redemption in the battlefield. Gandhi used this expression to say he was doing what he did to attain ‘Moksha’ – salvation through his work.

Thus, this book explores spiritual side of Mahatma Gandhi. Any political decisions and the consequences thereafter are not the scope of this book. For those who want to learn spiritual dimensions of Gandhi, this book makes a good read.

ಸಹಜ ಸತ್ಯ

ಸಾವಿರದ ಮನೆಯ ಸಾಸಿವೆ ತಾರೆಂದ ಬುದ್ಧ,

ನೋವ ಮರೆಸುವುದಕ್ಕಲ್ಲ,

ಸಾವು ಸಹಜ ಎಂದು ತಿಳಿಸುವ ಪ್ರಬುದ್ಧ

ಸತ್ಯ ಮೆರೆಸುವುದಕ್ಕೆ;

ಆಸೆಯೇ ದುಃಖಕ್ಕೆ ಮೂಲವಾದರೆ, ಅತಿಯಾಸೆ?

ಮುಳುಗಿಸಿಬಿಡುವಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ಸಾಗರ,

ಮನೆ ಮನದ ನಾಲ್ಕು ಮೂಲೆಯಾದರೆ, ಆಕಾಶ?

ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡವನ್ನೇ ಮನೆಯಾಗಿಸುವ ಆಗರ;