Bangalore Literature Festival 2024

Though it was a two days event, I could make my presence only on the second day. Packed with people, parallel running events, readers queued up to get signatures from their favorite authors all denoted it was indeed a festival to cherish.

My favorite part of the festival (which seems to be favorite of the most present too) were two authors - Sudha Murthy and William Dalrymple.

Sudha Murthy not only writes well, she is even better as a speaker. She can hold the audience focused on just one thing - her talk.

I have read Dalrymple and hold him with high regards for his knowledge of India. I have read and reread his books 'Nine Lives' and 'The Anarchy'. He can bring historical events alive through his dramatic oration.

Seeing them in person (and not on TV/Computer/Mobile screens) was a refreshing thing. Attending BLF is a day well spent for me.

Sudha Murthy doing her talking

Dalrymple talking about his latest book

Gandhi was here

Mahatma Gandhi was in Bangalore in 1927 for three months. He held a prayer meeting at this place, so says a memorial. It is located in the Hotel Ashoka premises. This hotel was built in the 1970's, so when Gandhi was here, this place probably hosted a Guest House.

(I visited Hotel Ashoka to attend Bangalore Literature Festival, and noticed this memorial. Picture credit belongs to the author)

Notice the name plate in the background

Description of memorial

A moment from morning walk

A bird, a goose, and a fallen tree @ Ullal lake, Bangalore 

 

ಏಕಾಂತ ಹುಟ್ಟಿಸುವ ಅರಿವು

ನವೆಂಬರ್ ತಿಂಗಳ ಚಳಿ. ಆಫೀಸ್ ಗೆ ಬೇಗ ಹೋಗಬೇಕೆಂದು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದ ಅಲಾರಾಂ ಹೊಡೆಯುವ ಮುನ್ನವೇ ನನಗೆ ಎಚ್ಚರವಾಗಿದೆ. ಮುಖಕ್ಕೆ ತಣ್ಣೀರು ಎರಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ. ಕತ್ತಲು ಹರಿದು ಬೆಳ್ಳನೆ ಬೆಳಗಾಗುವ ಹೊತ್ತಿಗೆಲ್ಲ ನನ್ನ ಬೈಕು ಗುರುಗುಟ್ಟತೊಡಗುತ್ತದೆ. ಬೆಚ್ಚಗೆ  ಹೊದ್ದು ಮಲಗುವುದು ಎಷ್ಟು ಸುಖವೊ ಅಷ್ಟೇ ಆನಂದ ಆ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ರಸ್ತೆಗೆ ಇಳಿಯುವುದು ಎನ್ನುವ ನನ್ನ ಹಿಂದಿನ ಅನುಭವ ಇಂದು ಮತ್ತೆ ಆಗತೊಡಗಿದೆ.  ರಸ್ತೆಯ ಮೇಲೆ ಅತಿ ಕಡಿಮೆ ಅನ್ನಿಸುವಷ್ಟು ವಾಹನಗಳು. ಕೆಂಪು ದೀಪ ಹೊತ್ತಿಕೊಂಡು ನಮಗೆ ನಿಲ್ಲಿ ಎಂದು ಆಜ್ಞೆ ಮಾಡಲು ಇನ್ನು ಸಮಯವಿದೆ. ಸಲೀಸಾಗಿ ನಾನು ಸಾಗತೊಡಗುತ್ತೇನೆ. ಬೆಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಒಳಗಡೆ ರಸ್ತೆಯ ಮೇಲೆ ಜಾಗಿಂಗ್ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಹಲವರು ನನಗಿಂತ ಜೀವನವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ಪ್ರೀತಿ ಮಾಡುವಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಾರೆ. ಜ್ಞಾನಭಾರತಿ ಮೆಟ್ರೋ ನಿಲ್ದಾಣದ ಪಾರ್ಕಿಂಗ್ ಪೂರ್ತಿ ಖಾಲಿ ಇದೆ. ಆದರೂ ಪ್ರತಿ ದಿನ ನಿಲ್ಲಿಸುವ ಜಾಗದಲ್ಲೇ ನನ್ನ ಗಾಡಿಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುತ್ತೇನೆ. ಹಾಗೆ ಮೆಟ್ರೋದಲ್ಲಿ  ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳಲು ಜಾಗ ಸಿಗುವುದೋ ಇಲ್ಲವೋ ಎನ್ನುವ ಭಯವಿಲ್ಲ. ಮೆಟ್ರೋ ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ಜೇಬಲ್ಲಿರುವ ಮೊಬೈಲ್ ತೆಗೆದು ಬರೆಯಲು ತೊಡಗುತ್ತೇನೆ.

ಓದುವದಕ್ಕೂ ಬರೆಯುವದಕ್ಕೂ ಏಕಾಂತ ಬೇಕೇ ಬೇಕು. ಆ ಏಕಾಂತ ರಸ್ತೆಯ ಮೇಲೆ ಹಾಗು ಪ್ರಯಾಣದಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಾಗ ಅಂದಿನ ಲಹರಿಯೇ ಬೇರೆ. ಓದುವುದು ನಮ್ಮನ್ನು ಏಕಾಂಗಿಗಳಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತದೋ ಅಥವಾ ಏಕಾಂತ ನಮ್ಮನ್ನು ಓದಲು ಪ್ರೆರೇಪಿಸಿಸುತ್ತದೋ ಹೇಳುವುದು ಕಷ್ಟ. ಅವು ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಪೂರಕ. ಜೋಡಿ ಹಕ್ಕಿಗಳ ಹಾಗೆ, ಬೆಸೆದ ಹಾವುಗಳ ಹಾಗೆ, ಹೊಂದಿಕೊಂಡ ದಂಪತಿಗಳ ಹಾಗೆ. ಓದುವ ಮತ್ತು  ಲಹರಿ ಹುಟ್ಟಿಸಿದ ಭಾವ ಗಟ್ಟಿಗೊಂಡ ಮೇಲೆ ಮತ್ತೆ ಅವು ಅಕ್ಷರ ರೂಪ ತಾಳಿ ಹೊರ ಬರುವುದೇ ಬರವಣಿಗೆ. ಅದು ಬೇಡುವ ಏಕಾಗ್ರತೆ ಓದಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನದು. ಈ ಓದು-ಬರಹಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ಡ ಮೆಟ್ಟಿಲು ಧ್ಯಾನ. ನಿಮ್ಮ ಓದು ಮುಗಿದಾಗ ಮತ್ತು ಬರೆಯುವ ಅವಶ್ಯಕೆತೆ ಇಲ್ಲದಾದಾಗ ಹುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುವುದೇ ಧ್ಯಾನ. ಕಣ್ಣು ಮುಚ್ಚಿದರೂ ಮನಸ್ಸು ತೆರೆದೆಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆಯಲ್ಲ. ಅದು ಹೇಳುವುದೆಲ್ಲ ಮುಗಿಸಿ ಇನ್ನ್ಯಾವ ತಗಾದೆ ಇಲ್ಲ ಎಂದಾದಾಗ ಆ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ ಅವರಿಸಿಕೊಳ್ಳತೊಡಗುತ್ತದೆ. ಮತ್ತೆ ಕಣ್ಣು ತೆಗೆದು ನೋಡುತ್ತೇನೆ. ಸುತ್ತಲಿನ ಜನ ಭಾವನೆಗಳ ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿರಿವುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿಯೇ ಗೋಚರ ಆಗುತ್ತದೆ. 

ಲೌಕಿಕ  ಪ್ರಪಂಚದ ಹೊರ ನಿಂತು ನೋಡಿದರೆ ಯಾವ ಚಿಂತೆಯೂ ದೊಡ್ಡದಲ್ಲ. ಆದರೆ ಅದು ಸುಲಭವೆ? ಅಲ್ಲಮ ಹೇಳಿದ ಹಾಗೆ ಮನದ ಮುಂದಿನ ಆಸೆಗೆ ಸಿಲುಕಿದಾಗ ಮಾಯಾ ಪ್ರಪಂಚ ನಮ್ಮನ್ನು ಸೆಳೆದುಕೊಳ್ಳದೆ ಬಿಟ್ಟಿತೇ? ಹಾಗೆಯೆ ಬುದ್ಧ ಹೇಳಿದ ಹಾಗೆ ಬಂಧನಗಳನ್ನು ಕಳಚದೆ ಮುಕ್ತಿ ದೊರಕಿತೆ? ಅವರಿಗೂ ಏಕಾಂತದಲ್ಲಿ ಭಾವನೆಗಳ ಹೊಯ್ದಾಟ ಮುಗಿದ ಮೇಲೆ ಅರ್ಥವಾಗಿದ್ದ ಸತ್ಯ ಇಷ್ಟೇ ಇತ್ತೋ ಏನೋ? ಆದರೆ ಅದು ಅರಿವಿಗೆ ಬಂದ ಮೇಲೆ ನಮಗೆ ಸಂತೋಷ ಮತ್ತು ದುಃಖ ಎರಡರ ನಡುವಿನ ನಿರ್ಲಿಪ್ತತೆಗೆ ಮನಸ್ಸು ಬಂದು ನಿಂತು ಬಿಡುತ್ತದೆ.ನಾನು ಆಫೀಸ್ ಸೇರಿ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ  ತೊಡಗುತ್ತೇನೆ. ಸಂತೋಷದಿಂದ ಅಲ್ಲ. ದುಃಖದಿಂದಲೂ ಅಲ್ಲ. ಆದರೂ ತುಟಿಯ ಮೇಲೆ ಕಿರುನಗೆ ಮೂಡುತ್ತದೆ. ಅದು ಮನದೊಳಗೆ ಹುಟ್ಟಿದ ಅರಿವಿನಿಂದ.

ಸಾವನ್ನು ನಾವು ಏಕೆ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ?

ನೀವು ಯಾವುದೊ ಪಾರ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಸಂತೋಷದಿಂದ (ಅಥವಾ ಬೇಜಾರಿನಿಂದಲೋ) ಕಾಲ ಕಳೆಯುತ್ತಿದ್ದೀರಿ. ಜನರ ಗಡಿಬಿಡಿ, ಸಂತೋಷ, ಧಾವಂತ ಎಲ್ಲ ತರಹದ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಅಲ್ಲಿ ಸೇರಿದ ಜನರ ಮುಖದ ಮೇಲೆ ಗಮನಿಸುತ್ತಿದ್ದೀರಿ. ಮತ್ತು ಎಲ್ಲ ವಯಸ್ಸಿನ ಜನರು, ಹಸುಳೆಗಳಿಂದ-ಮುದುಕರವರೆಗೆ ಅಲ್ಲಿ ನೆರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಹಾಗೆಯೆ ಪಾರ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಜನ ಬಂದು ಸೇರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಹಾಗೆಯೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಜನ ಹೊರ ನಡೆದೂ ಇದ್ದಾರೆ.

ಜೀವನವನ್ನು ಒಂದು ಪಾರ್ಟಿ ಅಂದು ಕೊಂಡರೆ, ಅಲ್ಲಿ ಹೊಸದಾಗಿ ಬಂದು ಸೇರುತ್ತಿರುವವರು ಆಗ ತಾನೇ ಹುಟ್ಟಿದವರು. ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿಂದ ಹೊರ ಹೋಗುತ್ತಿರುವವರು ತಮ್ಮ ಜೀವನ ಪಯಣ ಮುಗಿಸಿದವರು. ಈ ಪಾರ್ಟಿ ಲಕ್ಷಾಂತರ ವರುಷಗಳಿಂದ ಶುರುವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅದು ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. ಪಾರ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳುವವರು ಮತ್ತು ಹೊರ ಹೋಗುವವರು ಬದಲಾಗುತ್ತಾರೆ ಅಷ್ಟೇ.

ಹುಟ್ಟಿದ ಜೀವ ಸಾಯಲೇಬೇಕು ಎಂದು ಗೊತ್ತಿರುವುದು ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ಮಾತ್ರ.  ಪ್ರಾಣಿ, ಪಕ್ಷಿಗಳು ಅಪಾಯವನ್ನು ಗಮನಿಸುತ್ತವೆ, ಜೀವ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಹೋರಾಡುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಅವುಗಳಿಗೆ ಇಂದಲ್ಲ ನಾಳೆ ತಾವು ಸಾಯಲೇಬೇಕು ಎನ್ನುವ ಭೀಕರ ಸತ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವು ಇದೆಯೇ? ಅವುಗಳ ನರಮಂಡಲ ಮನುಷ್ಯನ ಹಾಗೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ ಅವುಗಳಿಗೆ ಅದರ ಅರಿವು ಇರುವುದಿಲ್ಲ ಎನ್ನುತ್ತದೆ ವಿಜ್ಞಾನ. ಹಾಗೆಯೆ ಗಿಡ-ಮರಗಳಲ್ಲಿ ನರಮಂಡಲ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇಲ್ಲದ ಕಾರಣ ಅವುಗಳು ತಮ್ಮ ಅಂತ್ಯ ಒಂದಲ್ಲ ಒಂದು ದಿನ ಆಗಿಯೇ ತೀರುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವ ವಿಷಯ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ. ಅವುಗಳಿಗೆ ಸಾವು ಬರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸತ್ತು ಹೋಗುತ್ತವೆ.

ಮನುಷ್ಯ ಬುದ್ಧಿ ಜೀವಿ. ಅವನು ತನ್ನ ಸುತ್ತ ಮುತ್ತಲಿನ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಸಾವನ್ನು ಅನುದಿನ ಕಾಣುತ್ತಾನೆ. ಒಂದು ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಅದು ತನಗೆ ಬರುವುದೇ ಇಲ್ಲ ಎನ್ನುವ ತರಹ ವರ್ತಿಸುತ್ತಾನೆ. ಆದರೆ ಅವನ ಹತ್ತಿರದವರು ತಂದೆ-ತಾಯಿ, ಬಂಧು-ಬಳಗದವರು ಇಲ್ಲವಾದೊಡನೆ ಕಂಗಾಲು ಆಗುತ್ತಾನೆ. ಸಾವು ಅವನನ್ನು ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವ ವಿಷಯ ಅವನಿಗೆ ಮನದಟ್ಟಾಗುತ್ತದೆ. ಅವನಿಗೆ ಹೇಳದೆ ಬರುವ ಸಾವು ಬೇಕಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಇಷ್ಟವಿಲ್ಲದ ವಿಷಯ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಹೇಗೆ? ಸಾಯುವುದು ತಪ್ಪಿಸಲು ಆಗುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಅವನು ಸತ್ತರೂ ಈ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಉಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಬಯಸುತ್ತಾನೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಹಲವಾರು ಉಪಾಯಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಾನೆ.

ಮೊದಲ ಉಪಾಯ ಅವನ ಮಕ್ಕಳು. ಅವನ ಮಕ್ಕಳು ಅವನಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದವರು ಅಲ್ಲವೇ? ತಾನು ಸತ್ತರೆ ಏನಂತೆ? ತನ್ನ ಮಕ್ಕಳು, ನಂತರ ಅವರ ಮಕ್ಕಳು ಹೀಗೆ ಜೀವನ ಮುಂದುವರೆಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಸಮಾಧಾನ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಅವರಿಗಾಗಿ ಆಸ್ತಿ ಗಳಿಸುತ್ತಾನೆ. ಮಕ್ಕಳನ್ನು, ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಮುತುವರ್ಜಿಯಿಂದ ಬೆಳೆಸುತ್ತಾನೆ, ಕಾಪಾಡುತ್ತಾನೆ. ಅವರ ಮೂಲಕ ನಾನು ಬದುಕುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ವಿಚಾರ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ.

ಎರಡನೆಯದಾಗಿ ಸಮಾಜ ಸೇವೆ. ಮಕ್ಕಳು ಶಾರೀರಿಕವಾಗಿ ತನ್ನಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದ್ದರೂ ಅವರು ಬೇರೆಯೇ ತರಹದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು, ಇವನ ವಿಚಾರಗಳಿಗೆ ಅವರು ಎರಡು ಕಾಸಿನ ಬೆಲೆ ಕೊಡದೆ ಹೋಗಬಹುದು ಎನ್ನುವ ವಿಷಯ ಅವನ ಮನದ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ಕೊರೆಯುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಆಗ ಅವನು ಸಮಾಜಮುಖಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ. ಹಿಂದೆ ರಾಜ-ಮಹಾರಾಜರು ಅನೇಕ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಕೋಟೆಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ತಮ್ಮ ಹೆಸರು ಕೆತ್ತಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲವೇ? ಸೂಳೆಯರು ಕೂಡ ಕೆರೆಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿಸಿದರು. ಎಂತಹ ಸಾಮಾನ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಲಿ, ತನ್ನ ಹೆಸರು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಉಳಿಯಲಿ ಎನ್ನುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಅವರೆಲ್ಲರೂ ತಮ್ಮ ಹೆಸರು ಉಳಿಯಲಿ ಎಂದು ಆಸೆ ಪಟ್ಟರೋ ಇಲ್ಲವೋ, ಆದರೆ ಅವರಿಂದ ಆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿಸಿದ್ದು ಅವರ ಸುಪ್ತ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಇದ್ದ ಆಸೆ.

ಮನುಷ್ಯನ ಮೂರನೇಯ ಉಪಾಯ ಪುನರ್ಜನ್ಮ. ಮನುಷ್ಯ ಸತ್ತ ಮೇಲೆ ದೇವರು ತನ್ನ ಪಾಪ-ಪುಣ್ಯಗಳನ್ನು ಅಳೆಯುತ್ತಾನೆ ಎನ್ನುವ ಭೀತಿ ಅಥವಾ ಆಸೆ ಮತ್ತು ಅದು ಅವನ ಮುಂದಿನ ಜನ್ಮಕ್ಕೆ ಒಳಿತಾಗಬಹುದು ಎನ್ನುವ ದೂರದೃಷ್ಟಿ ಅವನನ್ನು ಈಗಿನ ಜನ್ಮದಲ್ಲೇ ಮುಂದಿನ ಜನ್ಮಕ್ಕೆ ತಯಾರು ಆಗುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ಜನ್ಮದಲ್ಲಿ ಸಾವು ತಪ್ಪಿಸಲು ಆಗದಿದ್ದರೆ ಏನು? ಮುಂದಿನ ಜನ್ಮ ನಂತರ ಅದರ ಮುಂದಿನ ಜನ್ಮ ಇದ್ದೇ ಇದೆ.

ಅವನ ಕೊನೆಯ ಉಪಾಯ ಆತ್ಮಕ್ಕೆ ಸಾವಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದು. ಸಾಯುವುದು ದೇಹ ಮಾತ್ರ ಆದರೆ ಆತ್ಮ ಹುಟ್ಟಿಯೂ ಇಲ್ಲ, ಸಾಯುವುದು ಇಲ್ಲ. ಈ ವಾದವನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಜಗತ್ತಿನ ಎಲ್ಲ ಧರ್ಮಗಳು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಹಿಂದೂ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮಗಳು ಇದೆ ತಳಹದಿಯ ಮೇಲೆ ರೂಪುಗೊಂಡಿವೆ.

ಈಜಿಪ್ಟ್ ನಲ್ಲಿ ಸತ್ತ ರಾಜರುಗಳಿಗೆ ಪಿರಮಿಡ್ ಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿದರೆ, ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಸತ್ತ ಜನರಿಗೆ ಬಹಳಷ್ಟು ವಿಧಿ ವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಅಂತ್ಯ ಸಂಸ್ಕಾರ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಸತ್ತ ಜನರ ಪುಣ್ಯ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಕೊಂಡಾಡುತ್ತಾರೆ. ಮತ್ತು ಅವರ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಸಮಾಜ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಕೂಡ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಸತ್ತವರನ್ನು ಮರೆಯಲು ಹೆಣಗಾಡುವ ಮನುಜ, ತಾನು ಸತ್ತಾಗ ಜನ ಮರೆಯದಿರಲಿ ಎಂದು ಬದುಕಿದ್ದಾಗಲೇ ಹೆಣಗಾಡುತ್ತಾನೆ. ಹಾಗೆಯೆ ಅವನ ಪೀಳಿಗೆ ಅದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಮನುಷ್ಯರು ಚರಿತ್ರೆಯ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಪುಸ್ತಕಗಳಾಗುತ್ತಾರೆ. ಆದರೂ ಅವನಿಗೆ ನೆಮ್ಮದಿ ಇಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ ಅವನಿಗೆ ಆಯಸ್ಸಿಗೆ ಕೊನೆ ಇದೆ ಎನ್ನುವ ವಿಷಯವೇ ಅವನಿಗೆ ಅಪಥ್ಯ.

(ಪ್ರೇರಣೆ:  'Why We Die' by Venki Ramakrishnan)

India: Develop Gadgets not just Chips

 Though India is making progress with making semiconductor chips happen, the real success would come when there are local gadget makers (like Apple, Samsung, Sony) are developed in India.

Apple built the chip supply chain, not the other way

Consumers all over the world want to hold iPhones in their hands. Similarly global businesses want a piece of Apple’s business too. They want to be suppliers of Apple or want to be associated with them. That gives immense power to Apple. A tight grip over an entire industry.

Being a fabless company, Apple began to source their chips from Foundries. They were the single most company which gave rise to the success of Foundry business model in semiconductors. Complex chips were manufactured in Taiwan and not so complex in China. Not to forget the chips and components which flew from South Korea, Europe and Japan. They were assembled and tested elsewhere and marketed all over the world.

Apple went global not just to save costs. They wanted exclusivity and protection of IP rights. They made the learning difficult and slow for their competition. For their suppliers, there is pain along with pride. For most of Apple’s suppliers, Apple is the biggest customer. Many of Apple’s suppliers run risky, concentrated businesses. Apple has the power to walk away and develop a new chip supplier elsewhere. Nvidia too enjoys similar benefits being another dominant player in their domain.

Who makes more money, gadget maker or chip maker?

If all is fair in business and war, you don’t want to criticize the dominant players. Rather you want to see how to grab a portion of their business. If we want to build fabs to make chips, not only we have to compete with other chip makers for business efficiency, but we will be at the mercy of companies who buys chips.

South Korea, China, Europe and Japan have local smart phone and other electronic gadget makers who can buy chips locally either for cost benefits or supply chain constraints. Chip makers in those countries have a domestic market and are not entirely dependent on exports. In India, there is no big electronic gadget maker present to consume chips made in India. Chips are needed in many industries, but electronic gadgets are the main market consuming semiconductor chips.

A company with successful products like Apple can develop its supply chain and create a huge market for its suppliers. And for companies like Apple, Nvidia, a good portion of their revenue is profits unlike their chip making suppliers who make thin margins. Build businesses like Apple, Samsung, Sony who make gadgets, their supply chain too will flourish. Build only fabs, you are a dependent.

Audacious goal

However audacious it might look like, a goal of building businesses which consume chips and market end products would be great for a consuming economy like India than just making chips. If India can change itself to build an environment conducive to making chips, it should do the same to develop customers for the fabs it is building.

ನೀನಾರಿಗಾದೆಯೋ ಎಲೆ ಮಾನವ?

ಕೇರಳದ ವೈನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸುರಿಯುತ್ತಿರುವ ಮಳೆ ಮತ್ತು ಅದು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ ಅನಾಹುತ ಸಾವು-ನೋವುಗಳು ಅಪಾರ. ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಇದು ಪ್ರಕೃತಿಯ ವಿಕೋಪ ಎನಿಸಿದರೂ ಅದು ಮನುಷ್ಯನೇ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಅಪಘಾತ.

ಹೀಗೆ ಆಗುತ್ತಿರುವುದು ಇದೇ ಮೊದಲೇನಲ್ಲ. ಉತ್ತರಾಖಂಡ ನಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಹೀಗೆ ಆಗಿದೆ. ನೇಪಾಳದಲ್ಲಿ, ಚೆನ್ನೈ ನಲ್ಲಿ, ಕೊಡಗಿನಲ್ಲಿ, ಹೀಗೆ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಒಂದಲ್ಲ ಒಂದು ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಮಳೆ ಸೃಷ್ಠಿಸುತ್ತಿರುವ ನೆರೆ ಜನರನ್ನು ತೊಂದರೆಗೆ ಒಳ ಪಡಿಸುತ್ತಲೇ ಇದೇ. ಹಾಗೆಯೆ ಪ್ರತಿ ಸಾರಿ ತಜ್ಞರು ಹೇಳುತ್ತಲೇ ಇದ್ದಾರೆ. ನದಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಬೇಡಿ  ಎಂದು. ಆದರೆ ಜನ ನದಿಯ ಹತ್ತಿರವೇ ವಾಸ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದು ಬಿಡುತ್ತಿಲ್ಲ. ನೀರು ನಿಲ್ಲುವ ಜಾಗಗಳಲ್ಲಿ, ಕೆರೆಗಳನ್ನು ಒತ್ತುವರಿ ಮಾಡಿ ಜನ ತಮ್ಮ ಉಪಯೋಗಗಳಗೆ ಬಳಸಿ ಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಮಳೆ ನೀರು ಆ ಜಾಗಗಳಿಗೆ ನುಗ್ಗಿ ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ತನ್ನದ ಆದ ಜಾಗವನ್ನು ಮತ್ತೆ ತನ್ನ ತೆಕ್ಕೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಅದು ಮನುಷ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಕೃತಿಯ ನಡುವಿನ ತಿಕ್ಕಾಟ. 

  

ಗುಡ್ಡ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ, ಬಂಡೆ ಕೊರೆಯುವ ಸಲುವಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಸ್ಫೋಟಕಗಳು ಬೆಟ್ಟದ ಮಣ್ಣನ್ನು ಸಡಿಲಗೊಳಿಸಿ ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಅದು ಸುಲಭವಾಗಿ ಜಾರಿ ಹೋಗುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಆ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ರಸ್ತೆಗಳು, ತೋಟಗಳು, ಮನೆಗಳು ಇದ್ದರೆ ಆ ಮಣ್ಣು ಅವುಗಳ ಮೇಲೆ ಜಾರದೆ ಬಿಟ್ಟಿತೇ? ಭೂಕುಸಿತ ಎಂದು ವರದಿ ಮಾಡುವ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಅಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿದ ಬೇಕಾಬಿಟ್ಟಿ ಗಣಿಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಅಷ್ಟೇ ಮುತುವರ್ಜಿಯಿಂದ ಏಕೆ ವರದಿ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ?

ಈಗಲೂ ತಜ್ಞರು ಹೇಳುತ್ತಲೇ ಇದ್ದಾರೆ. ಹಿಮಾಲಯದಲ್ಲಿ ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಬೇಡಿ, ದೊಡ್ಡ ಕಾಮಗಾರಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಬೇಡಿ ಎಂದು. ಆದರೆ ನಮ್ಮ ಸರ್ಕಾರ ಗಂಗೋತ್ರಿಗೆ ಚತುಷ್ಪತ ರಸ್ತೆ ಹೆದ್ದಾರಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ. ಖಾಸಗಿ ಕಂಪನಿಗಳು ನದಿ ಹರಿಯುವ ಜಾಗಗಳಿಗೆ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲೇ ರೆಸಾರ್ಟ್ ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ನದಿ, ಕಾಡು ಪರಿಸರಗಳನ್ನು ಉದ್ಯಮಗಳನ್ನಾಗಿಸಿ ಹಣ ಮಾಡುವ ಹುನ್ನಾರದಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಅವರ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಮಣ್ಣು ಮಾಡಲು ಪ್ರಕೃತಿಗೆ ಒಂದು ಮಳೆ ಸಾಕು.

ಪ್ರಕೃತಿಯ ವಿಕಾಸದಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೆ ಬಂದ ಮಾನವ, ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನೇ ತನ್ನ ಮುಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದಿಡುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದರೆ, ಅಪಾರ ಶಕ್ತಿಯ ಪ್ರಕೃತಿ ಅವನನ್ನೇ ತುಳಿದು ಹಾಕುತ್ತಿದೆ. ಮನುಷ್ಯನನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಯಾವುದೇ ಪ್ರಾಣಿ-ಪಕ್ಷಿಗಳು ಆಣೆಕಟ್ಟು ಕಟ್ಟುವುದಿಲ್ಲ. ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು ತನ್ನ ಸ್ವಾರ್ಥ ಸಾಧನೆಗೆ ಬಳಸಿಕೊಳುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ ಪ್ರಕೃತಿಯೊಡನೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡು ಬಾಳುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಬುದ್ದಿವಂತಿಕೆ ಹೊಂದಿದ ಮಾನವ, ಸಣ್ಣ ಪುಟ್ಟ ವಿಜಯಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದ ಹಾಗೆ ಕಂಡರೂ, ಪ್ರಕೃತಿಯ ಯೋಜನೆಗಳ ಮುಂದೆ ಕುಬ್ಜನಾಗಿಬಿಡುತ್ತಾನೆ.

ಪರಸ್ಪರ ಹೊಂದಿಕೊಂಡು ಬಾಳುವುದೇ ಬದುಕು ಆದರೆ ಮಾನವ ಮಾಡುತ್ತಿರುವುದು ಏನು? ನೆರೆ ಅನಾಹುತಗಳು ಅವನು ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ತಪ್ಪುಗಳಿಗೆ ಅವನಿಗೆ ಸಿಕ್ಕ ಶಿಕ್ಷೆ ಅಲ್ಲವೇ? ಇಷ್ಟಕ್ಕೂ ಮಾನವನ ಮೇಲೆ ಅನುಕಂಪ ತೋರಿಸುವ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇತರ ಪ್ರಾಣಿ-ಪಕ್ಷಿಗಳಿಗೆ, ಪ್ರಕೃತಿಗೆ ಏಕಿರುತ್ತದೆ? ಅವುಗಳು ಕೇಳುತ್ತಿರಬಹುದಲ್ಲವೇ - ನೀನಾರಿಗಾದೆಯೋ, ಎಲೆ ಮಾನವ?

ಗುಡಿ ಸೇರದ, ಮುಡಿ ಏರದ

ಹೂವಿನ ಸಾರ್ಥಕತೆ ಇರುವದೇ ಅಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲವೇ? ಗುಡಿ ಸೇರಿ ಪೂಜಿಸಿಕೊಂಡರೆ, ಮುಡಿ ಏರಿ ಆಕರ್ಷಿಸದೇ ಹೋದರೆ ಹೂವಾಗಿ ಅರಳಿ ಏನು ಉಪಯೋಗ? ಆದರೆ ಕಡೆಗಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಹೂಗಳಿಗೇನು ಕಮ್ಮಿ ಇಲ್ಲ.

 

ಇಷ್ಟಕ್ಕೂ ಆರಾಧಕ ಇಲ್ಲದೆ ಹೋದರೆ ಸೌಂದರ್ಯಕ್ಕೆ ಏನು ಬೆಲೆ? ಯಾವುದೊ ಕಾಡ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ಘಮ್ಮೆನೆ ಅರಳಿ ಹಾಗೆಯೆ ಬಾಡಿ ಹೋಗುವ ಹೂವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಯಾರು ತಲೆ ಕೆಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ? ಹೂವಿಗೆ ಬೆಲೆ ಬರುವುದು ಅದರ ಬಣ್ಣಗಳನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುವ ಚಿತ್ರಕಲಾವಿದನಿಂದ. ಅದರ ಸುವಾಸನೆಯನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುವ ಜನರಿಂದ. ಅದನ್ನು ಹಾರವಾಗಿ ದೇವರ ಕೊರಳಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸುವ ಭಕ್ತರಿಂದ. ಅದನ್ನು ಮುಡಿದು ತಮ್ಮ ಅಂದ ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಹೆಂಗಸರಿಂದ.

 

ಅದನ್ನೇ ನಮ್ಮ ಜನರ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿ ನೋಡೋಣ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಹಣ ಗಳಿಸುವ ಜನರಿಗೆ ಪ್ರಪಂಚದ ಎಲ್ಲ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ಗೌರವ ಇದೆ. ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಆಟಗಾರರಿಗೆ, ಚಲನ ಚಿತ್ರ ಕಲಾವಿದರಿಗೆ, ಧರ್ಮ ಗುರುಗಳಿಗೆ, ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಿಗೆ ಇರುವ ಗೌರವ ಹೆಚ್ಚಿನದು. ಹಾಗೆಯೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಣ, ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಗಳಿಸದೆ ಇದ್ದರೂ, ಮಕ್ಕಳನ್ನು ತಿದ್ದುವ ಮೇಷ್ಟ್ರುಗಳಿಗೆ ಸಮಾಜದ ಮನ್ನಣೆ ಇದೆ. ಹಾಗೆಯೆ ಗಡಿ ಕಾಯುವ ಸೈನಿಕ ಪ್ರಾಣ ತೆತ್ತಾಗ ಅವನ ಅಂತ್ಯ ಸಂಸ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಇಡೀ ಊರಿನ ಜನ ಬಂದು ಗೌರವ ಕೊಡುತ್ತಾರೆ. ಅವರೆಲ್ಲ ನಿಸ್ಸಂದೇಹವಾಗಿ ಗುಡಿ ಸೇರುವ ಹೂಗಳು.

 

ಬ್ಯಾಂಕ್ ನಲ್ಲಿ ಸಾಲ ಮಂಜೂರು ಮಾಡುವ ಆಫೀಸರ್ ಗಳು, ಡಿ.ಸಿ. ಆಫೀಸಿನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಕ್ಲರ್ಕುಗಳು ಗುಡಿ ಸೇರದೆ ಇದ್ದರೂ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇರುವವರ ಮುಡಿ ಸೇರುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರತಿ ದಿನ ಬೇರೆ ಬೇರೆಯವರ ಮುಡಿ ಸೇರಿ ಕೃತಜ್ಞರಾಗುತ್ತಾರೆ.

 

ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಜನರ ಸೇವೆ ಯಾರ ಕಣ್ಣಿಗೂ ಗೌರವ ಕೊಡುವ ಹಾಗೆ ಕಾಣುವುದಿಲ್ಲ. ಹೋಟೆಲಿನಲ್ಲಿ ತಿಂಡಿ ತಂದು ಕೊಡುವ ಸಪ್ಲಾಯಿರ್ಗಳು, ರಸ್ತೆ ಕಸ ಗುಡಿಸುವ, ಚರಂಡಿ ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸುವ ಪೌರ ಕಾರ್ಮಿಕರು, ಸ್ಮಶಾನದಲ್ಲಿ ಕುಣಿ ತೊಡುವವರು ಅವರುಗಳ ಕೆಲಸ ಯಾರಿಗೂ ಮಹತ್ವದ್ದು ಅನಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಅವರುಗಳು ಗುಡಿ ಸೇರದ, ಮುಡಿ ಏರದ, ಕಡೆಗಾಣಿಸೋ ಹೂಗಳು.

 

ಮನುಷ್ಯ ಸಂಘ ಜೀವಿ. ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರಿಗೂ ತಮ್ಮ ಜೀವನ ಮಹತ್ವದ್ದು ಎಂದು ಅನಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಇರಾದೆ ಇದ್ದೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ನಮ್ಮ ಸಮಾಜ ಕೆಲವರನ್ನು ಗುಡಿ ಸೇರಿಸಿ, ಕೆಲವರನ್ನು ಮುಡಿಗೇರಿಸಿ ಉಳಿದೆಲ್ಲರನ್ನು ಯಾವುದೇ ಮುಲಾಜು ಇಲ್ಲದೆ ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾಗಿ ತುಳಿದು ಹಾಕುತ್ತದೆ. ಅವರುಗಳು ತಮ್ಮ ಜೀವನದ ಸಾರ್ಥಕತೆ ಕಂಡು ಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರತಿ ದಿನ ಹೋರಾಡಬೇಕು. ಹೋರಾಡುವುದರಲ್ಲೇ ಅವರ ಸಾರ್ಥಕತೆ ಅಡಗಿದೆ ಏನೋ?

Book Review: Elon Musk by Walter Isaacson

This book begins with a description about maternal grandparents of Elon Musk, their private planes and their risk taking habits. Then it moves on to the early childhood of Elon with this father who was an abusive person (toxic would be a better description) which built many insecurities into Elon's life at the childhood and made him a crazy person like his father. But Elon's mother worked in two shifts a day to make ends meet and provide for her kids.

After childhood, Elon along with his brother and mother moves to Canada seeking a better life. There he goes to college and hones his skills of developing computer games. There after they move to the US. It is his hunger for knowledge and a quest to solve problems in creative ways begin to show up there. His start-up to convert a Yellow Pages directory into an online portal gives him money he needed. There on he moves on to building a payment platform. When that is sold, Elon gets his first million dollars and his passions start to flare encouraging him to take bigger and bolder risks.

After reading several manuals on the rockets and his failed attempts to buy used Russian rockets for his project to reach Mars, he starts his own company SpaceX to build rockets. Though the first 3 attempts to launch rockets fail, the fourth one becomes successful. His attitude of questioning everything and novel ways to look for alternate ways to get things done helps him build rockets at a fraction of the cost NASA builds rockets and in a lesser timer horizon than them as well.

When he is pitched for investments into Tesla to build electric vehicles, he not only invests but becomes a founder of the company and eventually it's CEO. He takes on the entire Auto industry and builds an efficient electric car which becomes a commercial success too. And the valuation of Tesla makes Elon Musk not only a billionaire but the richest person in the world.

He has many other side projects which became businesses like The Boring company, Neuralink. His investments in Open AI does not serve the purpose he had in mind, so he gets into building a new AI company himself. His interest in turning around Twitter consumes his bandwidth and many billion dollars also.

When all of this was happening, his personal life too went through many ups and downs. Multiple marriages and divorces follow. There were many failed relationships too. And in the businesses he had managed he fired many people at all levels. Many good people left him as they did not agree with him and they could not tolerate his abrasive behavior.

Elon is a no regular person in any measure. He has built many businesses and scaled them successfully that needed talent, grit and hard work. But the qualities that brought him success came bundled with  craziness as well. Only a person who is crazy enough to think he can change the world will be able to change the world. That is Elon Musk for you. 

This biographical book has 95 chapters and 670 pages long. It took me almost a month to read. Though author of this books has several biographical works to his credit, this book captures the vivid, crazy and drama filled life of a person as lively as possible.

The big fat wedding & the times to come

The senior Ambani, Dhirubai, was not a shy person. He had political connections for obvious persons. He had even sponsored Cricket World Cup. But that was to promote his business. It was less of a show-off and he did not go overboard with it. The parties he threw did not have too many cricketers and Bollywood stars. He meant business most of the times.

He had two sons. One was quite, introverted and seemed to be busy in his own world. The younger son, Anil, was flashy, had married a Bollywood star and was seeking attention everywhere he went. For right or wrong reasons, this younger son of Dhirubhai did not make right decisions in the world of business. The empire he had inherited disappeared into thin air in just matter of a decade.

The quite elder son Mukesh did well and multiplied the wealth he had inherited. His children are grown-up now and getting married now. And he wants his children to do well in their respective businesses. Just like his father was not equally lucky with his both children, a similar fate might be awaiting for children of Mukesh as well. Here are the reasons which makes me think so.

Mukesh looking at the type of person he is, he is not fond of movie stars or cricketers. It is his wife who owns a IPL team. It is Nita, Mukesh's wife who wants Bollywood stars in the parties she throws. And the wedding in their family shows to what extent Nita is willing to spend her husband's money. Though Mukesh would not mind losing 0.1% of wealth he has amassed, there is a problem with the attitude of his family now.

All these movie stars, cricketers are there at Mukesh's house for money, connections and to be in the good books. That power is given by the wealth of Mukesh and not the enterprising attitude of Nita, she only wants to be in the limelight. When Mukesh is going step away from the businesses he owns, his children will come into front. If they too get attracted by the flashy world their mother is attracted to and fail to make shrewd business decisions, the empire their father has built will quickly disappear. Much faster than their uncle Anil had lost money. While it might be early to expect what would happen, children siding with their mother and taking pride to be with movie stars and cricketers is really concerning. 

All is well until Mukesh is at the helm. But whatever he has done can be quickly undone too. And what would cause that is being shown on media these days. A trailer of what would come in the future.

ಸೋತಾಗ ಹಣೆ ಬರಹ, ಅರ್ಥವಾಗದಿದ್ದಾಗ ಕರ್ಮ

ನಿಮ್ಮ ಸ್ನೇಹಿತ ಬಲು ಪ್ರಯತ್ನಶಾಲಿ. ಅವನ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ನೀವು ಮೆಚ್ಚುಗೆಯಿಂದಲೇ ಗಮನಿಸುತ್ತಿರುತ್ತೀರಿ. ಅವನು ಎಂತಹ ಸಮಸ್ಯೆಗಳೇ ಬರಲಿ, ಧೈರ್ಯದಿಂದಲೇ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುತ್ತಾನೆ. ಆದರೆ ಅವನಿಗೆ ವಿಜಯಮಾಲೆ ದೂರ. ಅವನು ಛಲ ಬಿಡದ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ. ಮತ್ತೆ ತನ್ನ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸುತ್ತಾನೆ. ಆದರೆ ನೋಡಿ. ಅದು ಏನು ಮಾಡಿದರೂ ಅವನು ಜಯಶಾಲಿ ಆಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಆಗ ನಮ್ಮ-ನಿಮ್ಮ ಬಾಯಿಂದ ಉದ್ಗಾರ ಹೊರಡುತ್ತದೆ. "ಹಣೆ ಬರಹದ ಮುಂದೆ ಯಾರೇನು  ಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗುತ್ತದೆ?"

ವಿಚಾರ ಮಾಡಿ ನೋಡಿದರೆ ಹಣೆ ಬರಹ ಅಂತ ಏನೂ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಅದನ್ನೇ ಎಲ್ಲರು ನಂಬಿಕೊಂಡಿದ್ದರೆ, ಯಾರು ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನೇ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದರೂ, ಅದಕ್ಕೆ ತಕ್ಕ ಪ್ರತಿಫಲ ದೊರಕದಿದ್ದರೆ 'ಹಣೆ ಬರಹ' ಎಂದು ಸುಮ್ಮನಾಗುತ್ತೇವೆ ಅಷ್ಟೇ.

ಇನ್ನೊಂದು ಉದಾಹರಣೆ ನೋಡಿ. ನಿಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಸೋಮಾರಿ. ಅವನಿಗೆ ದುಡಿಯುವುದು ಬೇಕಿಲ್ಲ. ಸಿಕ್ಕ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. ಅವನಿಗೆ ಬುದ್ಧಿ ಹೇಳಲು ಮನೆಯವರು, ಸ್ನೇಹಿತರು, ಬಂಧುಗಳು ಎಲ್ಲ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿ ಸೋತು ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಕೊನೆಗೆ ಎಲ್ಲರು ಹೇಳುವುದು ಒಂದೇ "ಅವನ ಹಣೆಬರಹಕ್ಕೆ ನಾವೇನು ಮಾಡುವುದುಕ್ಕಾಗುತ್ತದೆ?" 

ಕರ್ಮ ಅನ್ನುವುದು ಇದಕ್ಕಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪ ಬೇರೆ (ತುಂಬಾ ಅಲ್ಲ). ಯಾರೋ ಒಬ್ಬರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಯತ್ನ ಇಲ್ಲದೆ ಯಶಸ್ಸು ದೊರಕಿದರೆ, ನಾವು ಅವನಿಗೆ ಅದೃಷ್ಟಶಾಲಿ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ. ಸ್ವಲ್ಪ ಜನ ಅದು ಅವರ ಸಂಸ್ಕಾರ, ಅವರ ಹಿಂದಿನ ಜನ್ಮದ ಪುಣ್ಯದ ಫಲ ಎಂದು ಕೂಡ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅದೇ ಇನ್ನೊಬ್ಬರಿಗೆ ದಾರಿದ್ರ್ಯ ಕಾಡಿದರೆ ಅದು ಅವರು ಪಡೆದುಕೊಂಡು ಬಂದದ್ದು, ಅದು ಅವರ ಕರ್ಮ ಅನುಭವಿಸಲೇಬೇಕು ಎಂದು ಕೂಡ ಹೇಳುತ್ತೇವೆ. ಒಳ್ಳೆಯ ತಂದೆ-ತಾಯಿಗಳಿಗೆ ಕೆಟ್ಟ ಮಕ್ಕಳು, ಒಳ್ಳೆಯ ಗಂಡನಿಗೆ ಕಾಡುವ ಹೆಂಡತಿ ಅಥವಾ ಒಳ್ಳೆಯ ಹೆಂಡತಿಗೆ ದುಷ್ಟ ಗಂಡ ಇವೆಲ್ಲವುಗಳು ಅವರ ಪಾಪ-ಪುಣ್ಯದ ಫಲಗಳು, ಅದು ಅವರ ಕರ್ಮ ಎಂದು ಮಾತು ಮುಗಿಸುತ್ತೇವೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಆ ನಂಟುಗಳು ನಮಗೆ ಅರ್ಥವಾಗದ್ದು.

ಈ ಕರ್ಮ ಎನ್ನುವುದು ನಿಜವಾಗಿ ಇದೆಯೋ ಇಲ್ಲವೋ ಯಾರಿಗೆ ಗೊತ್ತು? ಆದರೆ ಅರ್ಥವಾಗದ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ತುಂಬಾ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ತಲೆ ಕೆಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕಿಂತ ಅದು ಕರ್ಮ ಎಂದು ಕೈ ತೊಳೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ವಾಸಿ ಅಲ್ಲವೇ? ಹಾಗೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಆ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ಮಟ್ಟಿಗಾದರೂ ಪಕ್ಕಕ್ಕೆ ಇಟ್ಟು ಜೀವನ ಮುಂದುವರೆಸಲು ಆಗುತ್ತದೆ. ಅರ್ಥವಾಗದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಹಿಂದಿನ ಜನ್ಮವನ್ನು ಹೊಣೆಗಾರ ಮಾಡಿದರೆ ಈ ಜನ್ಮದಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪವಾದರೂ ನೆಮ್ಮದಿ. ಅದು ನಮ್ಮನ್ನು ನಾವು ಸಮಾಧಾನ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ರೀತಿ. ಹಾಗೆ ಮಾಡದೆ ಹೋದರೆ ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸಿನ ಮೇಲೆ ಆಗುವ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಅಧಿಕ. ಹಿಂದಿನ ಜನ್ಮದಲ್ಲಿ ನೀವು ಕೆಟ್ಟದು ಮಾಡಿದ್ದಕ್ಕೆ ಇಂದಿನ ಜನ್ಮದಲ್ಲಿ ನೀವು ಒಳ್ಳೆಯವರು ಆದರೂ ಕಷ್ಟ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿದ್ದೀರಿ ಎಂದು ನಿಮ್ಮ ಮೇಲೆ ನೀವೇ ಅನುಕಂಪ ತೋರಿಸಿದರೆ ನೀವು ನಾಲ್ಕು ದಿನ ಬಾಳಲು ಸಾಧ್ಯ. ಇಲ್ಲದೆ ಹೋದರೆ ನೀವು ಈ ಜನ್ಮದ ಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಆಗದೆ ಸಾವಿಗೆ ಹತ್ತಿರವಾಗುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತೀರಿ. ಇಲ್ಲವೇ ದ್ವೇಷ ಸಾಧಿಸುತ್ತ ಬದುಕಲ್ಲಿ ಇನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ತೊಂದರೆಗಳನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸುತ್ತ ಹೋಗುತ್ತೀರಿ.

ನಮ್ಮ ವೇದ-ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಮರು ಜನ್ಮಗಳ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳಿವೆ. ಪಾಪ-ಪುಣ್ಯ-ಕರ್ಮಗಳ ಲೆಕ್ಕಗಳಿವೆ. ಮಹಾಭಾರತದ ಉಪಕಥೆಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿ ನೋಡಿ. ಅಲ್ಲಿ ಅವನು ಹಿಂದಿನ ಜನ್ಮದಲ್ಲಿ ಹಾಗೆ ಮಾಡಿದ್ದಕೆ ಈ ಜನ್ಮದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿದ್ದಾನೆ ಎನ್ನುವ ವಿವರಣೆಗಳಿವೆ. ಇವುಗಳ ಪ್ರಭಾವ ನಮ್ಮ ಮೇಲೆ ಕೂಡ ಆಗಿ ನಾವು ಪಾಪ-ಕರ್ಮಗಳ ಉದಾಹರಣೆಗಳನ್ನು ಸುಲಭದಲ್ಲಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡುಬಿಡುತ್ತೇವೆ. ಅದು ನಮಗೆ ಯಾರೋ ಕೆಟ್ಟದು ಮಾಡಿದಾಗ ಕೂಡ ನಾವು ಅವರ ಮೇಲೆ ದ್ವೇಷ ಸಾಧಿಸಿ ಮತ್ತೆ ಕೆಟ್ಟದು ಮಾಡದಂತೆ ಕಾಯುತ್ತದೆ. 

'ಇದು ಕಲಿಗಾಲ. ಒಳ್ಳೆಯವರಿಗೆ ಕೆಟ್ಟದ್ದು ಆಗುತ್ತದೆ' ಎಂದೆಲ್ಲ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ ಅಲ್ಲವೇ. ಇದು ಯಾವ ಕಾಲವೇ ಆಗಿರಲಿ. ನಮಗೆ ಕೆಟ್ಟದು ಆದಾಗಲೂ ನಾವು ಒಳ್ಳೆಯತನ ಕೈ ಬಿಡಬಾರದು ಎನ್ನುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಮನುಷ್ಯ ಆ ಮಾತುಗಳನ್ನು ರೂಢಿಗೆ ತಂದ. ಹಾಗೆಯೆ "ಕೆಟ್ಟವರನ್ನು ದೇವರು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ" ಎನ್ನುವ ಸಮಾಧಾನದ ಮಾತುಗಳು ನಾವು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಕೆಟ್ಟ ಹುಳುಗಳು ಆಗದಂತೆ ನಮ್ಮನ್ನು ಕಾಪಾಡಿದವು.

ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ನೀವು ಎಲ್ಲಿಯಾದರೂ 'ಹಣೆ ಬರಹ' ಎನ್ನುವ ಪದ ಕೇಳಿದಾಗ ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿ ಸೋತಿದ್ದಾರೆ ಎನ್ನುವುದು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಿ. ನೀವು ಅವರ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಗೆ  ಅಭಿನಂದಿಸಿ. 

ಹಾಗೆಯೇ ಯಾರಾದರೂ 'ಕರ್ಮ' ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರೆ ಅವರು ಕಷ್ಟಗಳ ಜೊತೆ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಬದುಕು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಿ. ಅವರ ಜೀವನ ಪ್ರೀತಿ ಕೂಡ ಅಷ್ಟೇ ದೊಡ್ಡದು ಎನ್ನುವುದು ಮರೆಯಬೇಡಿ.

ಯುಗಳ ಗೀತೆ ಹಾಡಿದರೆ ವಿಷಾದ ಗೀತೆ ಕೂಡ ಹಾಡಲೇ ಬೇಕು

ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ ಕಳೆದು ೫-೬ ದಿನಗಳಷ್ಟೇ ಆಗಿತ್ತು. ರಾತ್ರಿ ಹೊತ್ತು ಸೆಖೆ ತಾಳದೆ ಹೊರಗೆ ಬಾಲ್ಕನಿಯಲ್ಲಿ ಬಂದು ಮಲಗಿದೆ. ಸಹಜವಾಗಿ ಕಣ್ಣು ಆಕಾಶದತ್ತ ನೋಡಿತು. ಆ ಕಡೆ ಪೂರ್ತಿ ಕತ್ತಲು ಇಲ್ಲ, ಈ ಕಡೆ ಶುಭ್ರ ಬೆಳದಿಂಗಳು ಕೂಡ ಅಲ್ಲ. ಕೆಂಪು ದೀಪ ಮಿಟುಕಿಸುತ್ತ ಹಾರುವ ವಿಮಾನಗಳು ಇದು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಆಕಾಶ ಎನ್ನುವ ಸಂಜ್ಞೆ ಬಿಟ್ಟರೆ ಬೇರೆ ಏನು ಗೋಚರಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಅಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರನಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವ ಕೊರತೆ ಎದ್ದು ಕಾಣುತ್ತಿತ್ತು. 

ಕೇಳುತ್ತಿದ್ದ ೯೦ ರ ದಶಕದ ಹಿಂದಿ ಹಾಡುಗಳು ಕೂಡ ಅದೇ ಭಾವವನ್ನು ಹೊಮ್ಮಿಸುತಿದ್ದವು. 

ಮೊದಲಿಗೆ ಆಶಿಕಿ ಚಿತ್ರದ ಗೀತೆ:

'ಚಾಂದ ಕಿ ಜರೂರತ್ ಹೈ ಜೈಸೇ ಚಾಂದನಿ ಕೆ ಲಿಯೇ, 

ಬಸ್ ಏಕ್ ಸನಮ್ ಚಾಹಿಯೇ ಆಶಿಕಿ ಕೆ ಲಿಯೇ'

ಹೌದಲ್ಲವೇ? ಚಂದ್ರನಿಲ್ಲದೆ ಬೆಳೆದಿಂಗಳೆಲ್ಲಿ? ಪ್ರೇಯಸಿ ಇರದೇ ಪ್ರೀತಿ ಎಲ್ಲಿ?

ನಂತರ ಇನ್ನೊಂದು ಗೀತೆ 'ಹಮ್ ಹೈ ರಾಹಿ ಪ್ಯಾರ್ ಕೆ' ಚಿತ್ರದ್ದು 

'ಜಬ್ ತಕ್ ನ ಪಡೆ ಆಶಿಕಿ ಕಿ ನಜರ್,

ಸಿಂಗಾರ್ ಅಧೂರಾ ರೆಹತಾ ಹೈ'

ಇದೂನು ಸರಿಯೇ. ಮೆಚ್ಚುವವರು ಇರದೇ ಹೋದರೆ ಸಿಂಗಾರಕ್ಕೆ ಯಾವ ಬೆಲೆ?

ಆಕಾಶಕ್ಕೂ ಒಂದು ಅಪೂರ್ಣತೆ ಇದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರನಿದ್ದರೆ ಕಳೆ. ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಅಲ್ಲಿ ಯಾವ ಆಕರ್ಷಣೆಯೂ ಇಲ್ಲ. ಅದು ಬರಿ ಕಗ್ಗತ್ತಲು.

ಹಗಲು ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಉರಿಯುವ ಸೂರ್ಯ ನಮಗೆ ಬೆವರಿಳಿಸಿ ಕಂಗಾಲು ಮಾಡಿ ಬಿಡುತ್ತಾನೆ. ಅದೇ ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕು ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದು ಪ್ರತಿಫಲಗೊಂಡು ಆ ಬೆಳಕು ಉಷ್ಣತೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಬೆಳದಿಂಗಳಾಗಿ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಆಹ್ಲಾದತೆ ತಂದು ಕೊಡುತ್ತದೆ. ಸಮುದ್ರವನ್ನು ಉಕ್ಕೇರಿಸತ್ತದೆ. ಪ್ರೇಮಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತೇರಿಸುತ್ತದೆ. ಕವಿಗಳಿಗೆ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡುತ್ತದೆ. ದಣಿದ ಜೀವಗಳಿಗೆ ತಂಪೆರುಯುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಆ ಸಂತೋಷ ನಿಮಗೆ ಪ್ರತಿ ದಿನ ಇಲ್ಲ.

ಇದು ಗಾಲಿ ತಿರುಗಿದ ಹಾಗೆ ಅಲ್ಲವೇ? ಹುಣ್ಣಿಮೆ ನಂತರ ನಿಮಗೆ ಬೇಕೋ ಬೇಡವೋ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಯ ಕತ್ತಲು ಅನಿಭವಿಸಿದ ಮೇಲೆಯೇ ಇನ್ನೊಮ್ಮೆ ಹುಣ್ಣಿಮೆ. ನಿಮಗೆ ಹುಣ್ಣಿಮೆಯ ಸಂತೋಷ ಬೇಕೆಂದರೆ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ ಹುಟ್ಟಿಸುವ ದಿಗಿಲು ಕೂಡ ಅನುಭವಿಸಬೇಕು. ಯುಗಳ ಗೀತೆ ಹಾಡಿದರೆ ವಿಷಾದ ಗೀತೆ ಕೂಡ ಹಾಡಲೇ ಬೇಕು. ಸರಸ-ವಿರಸವೆಂಬ ಹುಣ್ಣಿಮೆ-ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಗಳು ಎಲ್ಲರ ಬಾಳಿನಲ್ಲಿ ಉಂಟು. ಅದು ಪ್ರಕೃತಿ ನಿಯಮ.

ನೀವು ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು ಮೀರಿಸುವ ಸನ್ಯಾಸಿಯಾದರೆ ನಿಮಗೆ ಹುಣ್ಣಿಮೆ ಸಂತೋಷ ತರದು ಹಾಗೆಯೇ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಯ ಕತ್ತಲು ಭೀತಿಗೊಳಿಸದು. ಆದರೆ ಉಳಿದ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಮನುಜರಿಗೆ ಹುಣ್ಣಿಮೆಯ-ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಗಳ ಚಕ್ರಗಳಿಂದ ಹೊರ ಬರಲು ಆಗದು. ಹುಣ್ಣಿಮೆ ಇರುವಷ್ಟು ಹೊತ್ತು ಆನಂದಿಸಿ. ಅದು ಕ್ಷೀಣಿಸಿದಾಗ ಸಂತೋಷದಿಂದಲೇ ಬೀಳ್ಕೊಡಿ. ಏಕೆಂದರೆ ಇನ್ನೊಂದು ಹುಣ್ಣಿಮೆ ಬಂದೆ ಬರುತ್ತದೆ.

ಹೊಸ ತೇರು, ಹಳೆ ಜಾತ್ರೆ, ಸಮಾಯಾತೀತ ಶ್ರೀ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ

ನಮ್ಮೂರಿನಲ್ಲಿ ಇಂದು ಭರತ ಹುಣ್ಣಿಮೆಯ ದಿನದಂದು ಶ್ರೀ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನ ಜಾತ್ರೆ. ಇಲ್ಲಿ ಜಾತ್ರೆಯ ದಿನದಂದು ಎಳೆಯುವ ತೇರು ಎಷ್ಟು ವರುಷ ಹಳೆಯದು, ಯಾರು ಮಾಡಿಸಿದ್ದು ಎಂದು ಈ ಊರಿನಲ್ಲಿರುವ ೮೦-೯೦ ವರುಷದ ವೃದ್ಧರಿಗೂ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ. ಅವರಿಗೆ ಜಾತ್ರೆಯ ದಿನದಂದು ತೇರು ಎಳೆದದ್ದು ಅಷ್ಟೇ ನೆನಪು. ತೇರಿನ ಹಳೆಯ ಭಾಗಗಳು (ಕಟ್ಟಿಗೆಯಿಂದ ಮಾಡಿದ್ದು) ಗಮನಿಸಿ ನೋಡಿದಾಗ ಇದು ೧೨೦ ರಿಂದ ೧೫೦ ವರುಷ ಹಳೆಯದು ಎಂದು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಬಹುದು. ಗಟ್ಟಿ-ಮುಟ್ಟ್ಯಾಗಿರುವ ಜನ ತುಂಬಾ ಭಾರವೆನಿಸುವ ಹಗ್ಗ ಹಿಡಿದು ತೇರು ಎಳೆದರೆ, ಉಳಿದೆಲ್ಲ ಭಕ್ತರಿಗೆ ತೇರಿನ ಕಳಸಕ್ಕೆ ಬಾಳೆ ಹಣ್ಣು ಎಸೆಯುವ ಸಂಭ್ರಮ. ತೇರು ತನ್ನ ಮನೆಗೆ ಮರಳಿದ ನಂತರ ಸಂಜೆ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಜಾತ್ರೆ ಶುರು. ಇದು ಸಾವಿರಾರು ವರುಷಗಳಿಂದ ಇಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ಶ್ರೀ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನ ಜಾತ್ರೆ.

ನೂರಾರು ವರುಷಗಳ ಹಳೆಯ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಎನಿಸುವ ಪೂಜೆಗಳು ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಹೊತ್ತಿಗೆಲ್ಲ ಶುರು. ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಊರಿನ ಜನ ಎಲ್ಲ ಶ್ರೀ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದರ್ಶನ ಪಡೆಯುವಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಸುತ್ತ ಹತ್ತಾರು ಹಳ್ಳಿಗಳಿಂದ ಜನರ ಆಗಮನ, ಡೊಳ್ಳು ಬಾರಿಸುತ್ತ ಬರುವ ಕುರುಬರು ವಿಶೇಷ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತಾರೆ. ಸಣ್ಣ ಮಕ್ಕಳ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಬಣ್ಣದ ಬಲೂನುಗಳು, ಹೆಂಗಳೆಯರ ಮುಖದಲ್ಲಿ ಭಕ್ರಿ ಭಾವ, ಗಂಡಸರ ಮುಖದಲ್ಲಿ ತೇರು ಎಳೆಯುವ ಉತ್ಸಾಹ. ಇದು ಪ್ರತಿ ವರುಷ ಜಾತ್ರೆಯ ದಿನ ಕಾಣ ಸಿಗುವ ನೋಟ.

ಶ್ರೀ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಕಾಲಾತೀತ. ಆತನಿಗೆ ಹಳೆ ಪೀಳಿಗೆಯ ಭಕ್ತರು ಮಣ್ಣು ಸೇರಿದರೆ  ಹೊಸ ಪೀಳಿಗೆಯ ಭಕ್ತರು ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಜಾತ್ರೆ ನಡೆಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಸುಮಾರು ೫-೬ ಪೀಳಿಗೆಯ ಜನ ಎಳೆದ ತೇರು ಕೆಲವು ವರುಷಗಳಿಂದ ತೊಂದರೆ ಕೊಡುತ್ತಲಿತ್ತು. ಹೊಸ ಗಾಲಿಗಳು ಬಂದರು ತೊಂದರೆ ತಪ್ಪಲಿಲ್ಲ. ದಾರಿ ಬಿಟ್ಟು ಬರುವ ತೇರು, ಸಿಕ್ಕಿ ಹಾಕಿಕೊಂಡ ಜಾಗದಿಂದ ಮಿಸುಗಾಡದ ತೇರು, ತುಂಡಾಗುವ ಹಗ್ಗ ಹೀಗೆ ಹಲವು ತೊಂದರೆಗಳಿಂದ ತೇರನ್ನು ಒಂದೇ ದಿನದಲ್ಲಿ ಆದರೆ ಮನೆಗೆ ಸೇರಿಸಲು ಆಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ದೈವ ಕೃಪೆಯೋ, ಭಕ್ತರ ಕಾಳಜಿಯೋ ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಈ ವರುಷ ಹೊಸ ತೇರು ಬಂದಾಗಿದೆ. 

ಹಳೆಯ ತೇರನ್ನು ಕೊನೆಯ ಬಾರಿಗೆ ಎಳೆದು, ಹೊಸ ತೇರನ್ನು ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನ ಸೇವೆಗೆ ಬಿಡುವ ಜಾತ್ರೆ ಇಂದು. ಎರಡು ತೇರುಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ನೋಡಿದ ಆನಂದ ಈ ದಿನ ನನ್ನದು. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ನಿಮಗೂ ಅದನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಆಸೆ. ಒಮ್ಮೆ ವಿಡಿಯೋ ನೋಡಿ.

One Sunday Morning

Distance covered: 75 km in 3 hours

Places: Manchanabele, Savanadurga

Tippagondanahalli Reservoir

Anjaneya waiting for his mask to be removed

Savana Durga 

Let's go!

Manchanabele Reservoir 

Savana Durga 

ಆಶಾವಾದಿಯ ಕನಸುಗಳು ಮತ್ತು ನಿರಾಶಾವಾದಿಯ ಹತಾಶೆಗಳು

ಯಾವುದೇ ರಾಜಕಾರಣಿಯ ಭಾಷಣ ಕೇಳಿ ನೋಡಿ. ಅವರು ನಿಮಗೆ ಭವಿಷ್ಯದ ಕನಸು ಕಟ್ಟಿ ಕೊಡುತ್ತಾರೆ. ನಿಮ್ಮ ಚಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳು ಸ್ವಲ್ಪ ಜಾಣತನ ತೋರಿದರು ಸಾಕು. ಮುಂದೆ ಅವರು ದೊಡ್ಡ ಮನುಷ್ಯರಾಗುವ ಕನಸು ನೀವೇ ಕಾಣತೊಡಗುತ್ತೀರಿ. ಭರವಸೆ ಹುಟ್ಟಿಸುವ ಯಾವುದೇ ಕೆಲಸಗಾರನ ಭವಿಷ್ಯದ ಅಂದಾಜು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಮನವರಿಕೆ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಮನುಷ್ಯ ಎಂತಹ ಸೋಮಾರಿಯೇ ಆಗಿರಲಿ ಅವನು ಕನಸು ಕಾಣದೆ ಇರಲಾರ. ಅದು ಆಶಾವಾದಿಯ ಜಗತ್ತು.

ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕನಸು ಕಂಡು ಆದರೆ ಕೈ ಸುಟ್ಟುಕೊಂಡು ನಿರಾಶಾವಾದಿಯಾಗಿ ಬದಲಾಗಿರುತ್ತಾರಲ್ಲ. ಅವರಿಗೆ ಯಾವುದರಲ್ಲೂ ಭರವಸೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಅವರದ್ದು ಬರೀ ಹತಾಶೆಯ ಮಾತುಗಳು. ನಮ್ಮ ದೇಶ ಬದಲಾಗೋದಿಲ್ಲ ಬಿಡಿ ಅನ್ನುತ್ತಾ ಇರುತ್ತಾರೆ. ಭಾರತದ ಉಪಗ್ರಹ ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಇಳಿದದ್ದು ಅವರಿಗೆ ಸಾಧನೆ ಎನಿಸುವುದಿಲ್ಲ.ಸಂತೆ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಫೋನ್ ಬಳಕೆಯಾಗುವುದು ಅವರಿಗೆ ಪ್ರಗತಿ ಎನಿಸುವುದಿಲ್ಲ. 'ಏನೇ ಆಗಲಿ ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಕಥೆ ಇಷ್ಟೇ ಬಿಡಿ' ಎಂದೇ ಅವರು ಹೇಳುವುದು. ದೇಶದ ಕಥೆ ಹೇಗೆಯೇ ಇರಲಿ ನಿರಾಶಾವಾದಿಗಳ ಕಥೆ ಮಾತ್ರ ಅಲ್ಲಿಯೇ ಉಳಿದಿರುತ್ತದೆ.

ವಿಚಾರ ಮಾಡಿ ನೋಡಿ. ಒಂದು ವಯಸ್ಸಿನವರೆಗೆ (ಸುಮಾರು ೧೬-೧೮ ವರುಷದವರೆಗೆ)  ಮನುಷ್ಯ ಆಶಾವಾದಿಯಾಗಿದ್ದರೆ ತೊಂದರೆ ಏನಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಮುಂದೆಯೂ ಅವನು ವಿಪರೀತ ಕನಸುಗಾರನಾದರೆ, ಅವನಿಗೆ ಜೀವನ ಪೆಟ್ಟು ಕೊಡದೆ ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ. ನಿರಾಶಾವಾದಿಗಳ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ಸ್ವಭಾವ ಅವರನ್ನು ಮತ್ತೆ ಎಡವದಂತೆ ಕಾಯುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಆಶಾವಾದಿಗಳು ಅಪಾಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸುವ ಸ್ವಭಾವ ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ಅದೇ ಅವರಿಗೆ ಮುಳುವಾಗುತ್ತದೆ. ಮುಂದೆ ನಾವು ದೊಡ್ಡ ಮನುಷ್ಯರಾಗಬೇಕು ನಿಜ ಆದರೆ ಇಂದಿಗೆ ನಾವು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಕೂಡ ಇರಬೇಕಾದದ್ದು ಅವಶ್ಯಕ ಅಲ್ಲವೇ?

ಸಂಪೂರ್ಣ ಆಶಾವಾದಿಯಾಗದೆ ಅಥವಾ ನಿರಾಶಾವಾದಿಯಾಗದೆ, ಎರಡರ ನಡುವಿನ ವಾಸ್ತವವಾದಿಯಾಗಿ ನೋಡಿ. ಅವನಿಗೆ ಜಗತ್ತು ಹೇಗೆ ಇದೆಯೋ ಹಾಗೆ ನೋಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಅವನಿಗೆ ಆಶಾವಾದಿಗೆ ಕಾಣುವ ಅವಕಾಶಗಳು ಮತ್ತು ನಿರಾಶಾವಾದಿಗೆ  ಕಾಣುವ ಅಪಾಯಗಳು ಎರಡು ಗೋಚರಿಸುತ್ತವೆ. ಅವನು ಸಮತೋಲನದಿಂದ, ಸಮಚಿತ್ತದಿಂದ ವರ್ತಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅಪಾಯ ಗೊತ್ತಿರದ ಆಶಾವಾದಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಯತ್ನ ನಿಲ್ಲಿಸಿರುವ ನಿರಾಶಾವಾದಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಧನೆ ವಾಸ್ತವವಾದಿಯದ್ದಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಜಗತ್ತನ್ನೇ ಗೆಲ್ಲ ಹೋರಾಟ ಮಹತ್ವಕಾಂಕ್ಷಿಗಳು ಆಶಾವಾದಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಅಪಾಯಗಳು ಅವರು ಮೈ ಮರೆತ ಕ್ಷಣಗಳಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಸಣ್ಣ ಯುದ್ಧಗಳಲ್ಲಿ ಅಳಿಸಿ ಹಾಕಿದವು. ನೆಪೋಲಿಯನ್ ವಾಟರ್ಲೂ ಕಾಳಗದಲ್ಲಿ ಸೋತ ಹಾಗೆ. ಬಲಿಷ್ಠ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಐದು ಸಣ್ಣ ರಾಜ್ಯಗಳು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿ ಸೋಲಿಸಿದ ಹಾಗೆ. ಹಾಗೆಯೆ ನಿರಾಶಾವಾದಿಗಳು ಯಾವ ಚರಿತ್ರೆಯ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣ ಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ ಅವರು ಸಾಧಿಸುವ ಕೆಲಸಗಳಿಗೆ ಕೈ ಹಾಕಲೇ ಇಲ್ಲ.

ವಾಸ್ತವವಾದಿಗಳ ಉದಾಹರಣೆ ಕೊಡಿ ಎಂದು ಕೇಳಲೇಬೇಡಿ. ಅವರು ಎಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ಇದ್ದಾರೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ನಿಮ್ಮ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಮ್ಯಾನೇಜರ್. ಅವನು ಸಾಲ ಕೊಡುವ ಮುನ್ನ ನಿಮ್ಮ ಸಾಲ ವಾಪಸ್ಸು ಕೊಡುವ ತಾಕತ್ತು ಅಳೆಯುತ್ತಾನೆ. ಅವನು ನಿಮ್ಮ ಕನಸುಗಳಿಗಿಂತ ವಾಸ್ತವಕ್ಕೆ ಬೆಲೆ ಕೊಡುತ್ತಾನೆ. ನವ ಭಾರತ ಕಟ್ಟಿದ ಗಾಂಧಿ-ನೆಹರು-ಪಟೇಲ್ ವಾಸ್ತವವಾದಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ವತಂತ್ರ ತರುವ ಜೊತೆಗೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ನೆಲೆಯೂರುವಂತೆ ನೋಡಿಕೊಂಡರು. ಬಹುಕಾಲ ಬಾಳಿದ ಯಾವುದೇ ಸಂಘ-ಸಂಸ್ಥೆ, ಇಲ್ಲವೇ ದೇಶಗಳನ್ನೇ ಗಮನಿಸಿ ನೋಡಿ. ಅವುಗಳನ್ನು ವಾಸ್ತವವಾದಿಗಳೇ ಕಟ್ಟಿರುತ್ತಾರೆ. ಯುದ್ಧ ಮಾಡಿ ನಿರಾಶನಾದ ಸಾಮ್ರಾಟ್ ಅಶೋಕ, ಸಮಾಜ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡುವ ಆಶಾವಾದಿಯೂ ಆಗಿದ್ದ. ಎಲ್ಲವನ್ನು ಹಿಂದೆ ಬಿಟ್ಟು ನಡೆದ ಬುದ್ಧ, ಶಾಂತಿ ಸಂದೇಶ ಸಾರುವ ಆಶಾವಾದಿಯೂ ಆಗಿದ್ದ. ಅದರ ಫಲ ಎಷ್ಟು ಜನ ಪಡೆದುಕೊಂಡರು ಎಂದು ವಿಚಾರ ಮಾಡದೆ ಇರುವ ನಿರಾಶಾವಾದಿಯೂ ಆಗಿದ್ದ.

ಆಶಾವಾದಿಗಳ ಪ್ರಯತ್ನ, ನಿರಾಶಾವಾದಿಗಳ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ಈ ಎರಡರ ಸಮ್ಮಿಶ್ರಣ ಬದುಕನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳು ವಾಹನದಲ್ಲಿ ಆಕ್ಸಿಲರೇಟರ್ ಮತ್ತು ಬ್ರೆಕ್ ಎರಡರನ್ನು ಅಗತ್ಯಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಉಪಯೋಗ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಮುಂದೆ ಸಾಗಿದ ಹಾಗೆ. ಕನಸುಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಅಪಾಯಗಳನ್ನು ಸರಿದೂಗಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗುವ ವಾಸ್ತವವಾದಿಗಳು ನಾವಾಗಬೇಕಲ್ಲವೇ? ನೀವು ಏನಂತೀರಿ?