Elevating our perspectives

Next time when you meet a kid in the neighborhood, praise him (or her) that he (or she) is good at Math or Drawing. It does not matter he was good at it before or not, but now he wants to be. That is the power of praise.

Let us say you are among a group of friends or relatives. One of them challenges you saying you can’t achieve some thing. Your ego will be set on fire. You will focus all your energies on proving him wrong. Criticism can be a wonderful motivation too.

Take a step back and reflect. Both praise and criticism are external stimulants to which we react. But we can’t go on pleasing others around us, we would be tired soon. Similarly, we can’t go on proving all our opponents wrong. Our lives would become purposeless. Instead we need to be guided from our inner desire to achieve something.

Gandhi was undeterred by sarcasm of The British. Gandhi was just an example. Thomas Alva Edison was unfazed by his series of failures. Alexander the Great did not have a single moment of self-doubt. Praise him or criticize him, Buddha would smile, always. History is full of such personalities. All of them had one common thing. Clarity of thought and knowing what they wanted to achieve in their lives.

How does one get clarity? Wider the options you keep for yourself, the more confused you will be. Reject your thoughts based on their merit and retain only few that appeals to you most. Then it would become easy to focus and pursue. Some might get there by deductive thinking. Forcibly filter your ideas of life until you are left with actionable few. Repeat and revalidate until you are left with clear objectives. If you are struggling, meditation can help. It steadies your body, slows down your breathing, calms your nerves and then gradually rejects your thoughts. It produces clarity.

Once you have clarity, your life will become a meditation. Then you know what you want from life. When that becomes driving force, praise or criticism will fall on your wayside. Your elevated perspectives help you overcome shortsightedness, distractions and how others measure you. Clarity also gives you patience on your path towards your objectives.

ಮೋಸದ ಮುನ್ನವೇ ಸಿಗುವ ಮುನ್ಸೂಚನೆಗಳು

ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿನ ಸೀತಾಪಹರಣ ಪ್ರಸಂಗದ ನೆನಪು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳೋಣ. ಬಂಗಾರದ ಜಿಂಕೆ ಎನ್ನುವುದು ಇರಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಇದರಲ್ಲಿ ಏನೋ ಮೋಸವಿದೆ ಎಂದು ಸೀತೆಗೆ ಏಕೆ ಅನಿಸಲಿಲ್ಲ? ಅವಳು ಒಬ್ಬ ರಾಜನ ಮಗಳು. ಅವಳಿಗೆ ಎಲ್ಲ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ದೊರಕಿತ್ತು. ಆದರೆ ಒಂದು ಕ್ಷಣ ವಿಚಾರ ಮಾಡದೇ ಜಿಂಕೆಯ ಮೇಲೆ ಮೋಹ ಪಟ್ಟಳು. ರಾಮನಿಗೆ ಅದನ್ನು ಹಿಡಿದು ತರಲು ಕೇಳಿದಳು. ರಾಮ ದೈವಾಂಶ ಸಂಭೂತನಲ್ಲವೇ? ಅವನಿಗೆ ಇದು ಮೋಸ ಎನ್ನುವುದು ಗೊತ್ತಾಗಿರಲಿಕ್ಕೂ ಸಾಕು. ಅವನು  ತನ್ನ ಪತ್ನಿಗೆ 'ಸಾಕು ಸುಮ್ಮನಿರು' ಅಥವಾ  'ಮುಂದೆ ನೋಡೋಣ' ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದರೆ ಸಾಕಾಗಿತ್ತು. ಅಸಮಾಧಾನ ಮುಗಿದ ನಂತರ ಬಂಗಾರದ ಜಿಂಕೆಯ ಮರ್ಮ ಸೀತೆಗೆ ಅರಿವಾಗುತಿತ್ತೇನೋ? ಆದರೆ, ಒಂದು ಕೈ ನೋಡೇ ಬಿಡೋಣ ಎಂದು ಬಿಲ್ಲನ್ನು ಹಿಡಿದು ರಾಮ ಹೊರಟ. ಅವನು ಎಷ್ಟು ಹೊತ್ತಾದರೂ ಬರದಿದ್ದಾಗ ,  ಸೀತೆಗೆ, ತನ್ನ ಗಂಡ ಪರಾಕ್ರಮಿ ಎಂದು ಗೊತ್ತಿದ್ದರೂ ಚಿಂತೆಯಾಯಿತು. ಲಕ್ಷ್ಮಣನಿಗೆ ನೋಡಿಕೊಂಡು ಬಾ ಎಂದು ಗಂಟು ಬಿದ್ದಳು. ಲಕ್ಷ್ಮಣ ಏನು ಸುಮ್ಮನೆ ಹೋಗಲಿಲ್ಲ. ಯಾವುದೊ ಮೋಸದ ಜಾಡು ಇಲ್ಲಿ ಇರಬಹುದು ಎಂದು ಊಹಿಸಿ ಒಂದು ಗೆರೆಯನ್ನು ಗೀಚಿ (ಲಕ್ಷ್ಮಣ ರೇಖೆ), ಯಾವುದೇ ಕಾರಣಕ್ಕೂ ಅದನ್ನು ದಾಟಿ ಬರದಂತೆ ತನ್ನ ಅತ್ತಿಗೆಗೆ ತಿಳಿಸಿಯೇ ಹೊರಟ. ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಕೂಡ ಸೀತೆ ದಾಟಿ ಬಂದ ಮೇಲೆಯಲ್ಲವೇ ಅವಘಡ ಸಂಭವಿಸಿದ್ದು. ಮೋಸದ ಜಾಡು ಸಾಕಷ್ಟು ಮುನ್ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾ ಹೋಗಿತ್ತು. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಹಂತದಲ್ಲೂ ಹಿಂದೆ ಸರಿಯುವ ಅವಕಾಶ ಇತ್ತು. ಆದರೆ ಅವುಗಳನ್ನೆಲ್ಲ ಕಡೆಗಣಿಸಿದಾಗ ನಡೆದದ್ದು ಅನಾಹುತ. ಹೌದು ಸ್ವಾಮಿ, ಇದು ಆಗದಿದ್ದರೆ ರಾಮಾಯಣ ಕಥೆ ಹೇಗೆ ಮುಂದೆ ಹೋಗುತಿತ್ತು ಎನ್ನುವಿರಾ? ಆಗಬಾರದ್ದೆಲ್ಲ ಒಂದಾದ ನಂತರ ಆಗುತ್ತಾ ಹೋದರೆ 'ಯಾರಿಗೆ ಬೇಕಿತ್ತು ಈ ರಾಮಾಯಣ' ಎಂದು ನಾವು ಆಗಾಗ ಹೇಳುವಿದಿಲ್ಲವೇ? ಅದು ಇದಕ್ಕೇನೋ?

ರಾಮಾಯಣದ ಮಾತು ಬಿಡಿ. ನಮಗೆ ಆಗುವ ದಿನ ನಿತ್ಯದ ಸಣ್ಣ ಪುಟ್ಟ ಮೋಸಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಿಚಾರ ಮಾಡಿ ನೋಡೋಣ. ಇನ್ನೂ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಪರಿಚಯವಿರದ ಸ್ನೇಹಿತನೊಬ್ಬ ಸ್ವಲ್ಪ ಹಣ ಕೇಳುತ್ತಾನೆ. ಬೇರಾರು ನೆನಪಾಗದೆ ನೀವೇ ಏಕೆ ಅವನಿಗೆ ನೆನಪಾದೀರಿ ಎಂದು ನೀವು ವಿಚಾರ ಮಾಡದೇ ನೀವು ಅವನಿಗೆ ಹಣ ನೀಡಿದರೆ, ಅಲ್ಲಿ ನೀವು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದ್ದಕ್ಕಿಂತ ಪಾಠ ಕಲಿಯುವ ಸಂಭವವೇ ಹೆಚ್ಚು. ಸಾಕಷ್ಟು ಅನುಭಗಳಾದ ಮೇಲೆ ನಾನು ಅಂಥವರಿಗೆ ಕೆಲವು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಕೇಳುತ್ತೇನೆ. ಅವನಿಗೆ ಹಣದ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಹೇಗಾಯಿತು? ಅವನು ಅಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗೆ ಬರುತ್ತಿರುವುದು ಇದೆ ಮೊದಲೋ, ಅಲ್ಲವಾದಲ್ಲಿ ಅವನು ಏಕೆ ಅದಕ್ಕೆ ತಯಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿರಲಿಲ್ಲ? ಅವನು ಕೇಳಿದ ಹಣಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಹಣ ಕೊಟ್ಟರೆ ಸಾಕಾಗುತ್ತದೋ? ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಅವನ ನಿಜ ಕಾರಣ ನನಗೆ ಅರಿವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದು ನನಗೆ ತಿಳಿದದ್ದು ಅವನಿಗೂ ಗೊತ್ತಾಗುತ್ತದೆ. ಕೊನೆ ಎಂಬಂತೆ ನಾನು ಕೇಳುವುದು, ಯಾವಾಗ ವಾಪಸ್ಸು ನೀಡುತ್ತೀಯ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ನಿನಗೆ ಹೇಗೆ ಹಣ ಸಿಗುತ್ತದೆ? ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಆ ಹಣ ವಾಪಸ್ಸು ಬರುತ್ತೋ, ಇಲ್ಲವೋ ಎನ್ನುವ ಅಂದಾಜು ನನಗೆ ಸಿಕ್ಕಿರುತ್ತದೆ.

ವಂಚನೆ ದೊಡ್ಡದಾದಷ್ಟೂ ಮುನ್ಸೂಚನೆಗಳು ಅಧಿಕವಾಗಿಯೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವ ಜಾಣ್ಮೆ ನಮಗಿರಬೇಕಷ್ಟೆ. ನಾವು ಮಾಡಬೇಕಾದ್ದು ಇಷ್ಟೇ. ಮೊದಲನೆಯದು ವಂಚಕರು ಉಂಟು ಮಾಡುವ ಭ್ರಮೆಯಿಂದ ಹೊರ ಬಂದು ಸತ್ಯಾಸತ್ಯತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು. ನಂತರ ಅವರು  ನಿರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಿದೆ ಇರದಂತಹ ಕೆಲವು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಕೇಳಿ ಅವರನ್ನು ತಬ್ಬಿಬ್ಬು ಮಾಡುವುದು. ಆಗಲೂ ಸ್ಪಷ್ಟತೆ ದೊರೆಯದಿದ್ದರೆ, ಸ್ವಲ್ಪ ಕಾಲಾವಕಾಶ ಕೇಳಿ, ಇನ್ನೊಮ್ಮೆ ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗುವುದು. ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಭ್ರಮಾಲೋಕ ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದು ಎಂತಹ ವಂಚಕನಿಗಾದರು ಕಷ್ಟದ ಕೆಲಸವೇ ಸರಿ. ನೀವು ಅಂತಹ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ, ನಿಮ್ಮ ಪ್ರಜ್ಞಾವಂತ ಸ್ನೇಹಿತರನ್ನು ಜೊತೆಗೂಡಿಸಿಕೊಂಡು ಆಲೋಚಿಸಿದಲ್ಲಿ ಇನ್ನೊಂದು ರಾಮಾಯಣಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶವೇ ಇರದು.

ನಾನು ಹಿಂದೆ ಮನೆ ಕಟ್ಟುವಾಗ, ಅನೇಕ ಮೋಸಗಾರರ ಮತ್ತು ಅವರ ಕಾರ್ಯ ವೈಖರಿಗಳ ಪರಿಚಯವಾದವು. ಇವತ್ತಿಗೆ ಆ ತರಹದ ವಂಚನೆಗಳನ್ನು ಸುಲಭದಲ್ಲಿ ನಿಭಾಯಿಸುತ್ತೇನೆ. ಆದರೆ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಜೀವಿಸುತ್ತಿರುವ ನನಗೆ, ಇನ್ನೂ ದೊಡ್ಡ ಮಟ್ಟದ ವಂಚನೆ ಮಾಡುವ ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಪಳಗಿದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಪಟ್ಟುಗಳು ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಿವೆ. ಈ ವಿಷಯ ನನಗೆ ಬೇಡದಿದ್ದರೂ ಅಂಥವರ ನಡುವೆ ಬದುಕಬೇಕಾದ ಮತ್ತು ಅವರಿಂದ ನಮ್ಮನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಅನಿವಾರ್ಯತೆ, ಹೊಸ ಪಾಠಗಳನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತಿವೆ. ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ಮುಂದೆ ಯಾವಾಗಲಾದರೂ ಬರೆಯುತ್ತೇನೆ.

ಕುರುಡರ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನಾಗಿ ಹೋಗದೆ

H. G. Wells ಅವರ ಒಂದು ಕಥೆಯ ಹೆಸರು "The Country of the Blind". ಈ ಕಥೆಯಲ್ಲಿ ಪರ್ವತಾರೋಹಿಯೊಬ್ಬ ಅದುವರೆಗೆ ಯಾರು ಹತ್ತಿರದ ಪರ್ವತನ್ನು ಹತ್ತುತ್ತಿರುವಾಗ ಜಾರಿ, ಪರ್ವತದ ಆಚೆ ಇರುವ ಇರುವ ಕಣಿವೆ ಒಂದಕ್ಕೆ ಉರುಳಿಕೊಂಡು ತಲುಪುತ್ತಾನೆ. ಮೈ ಕೈ ಸೋತು ತುಂಬಾ ದಣಿದಿದ್ದ ಅವನಿಗೆ ವಾಪಸ್ಸು ಹೋಗುವ ದಾರಿ ಗೊತ್ತಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಆ ಕಣಿವೆಯೊಳಗೆ ಒಂದು ಮನುಷ್ಯ ಜನಾಂಗ ವಾಸವಿರುವುದು ಗೊತ್ತಾಗುತ್ತದೆ. ಅವರನ್ನು ಸೇರಿಕೊಂಡಾಗ ಅವನಿಗೆ ತಿಳಿಯುವುದು ಅಲ್ಲಿರುವವರೆಲ್ಲ ಕುರುಡರು ಎಂದು. ಯಾವುದೊ ಅನುವಂಶೀಯ ರೋಗದಿಂದ, ಅಲ್ಲಿರುವ ಕುರುಡರ ಮಕ್ಕಳೆಲ್ಲ ಕುರುಡರಾಗಿಯೇ ಹುಟ್ಟಿರುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗೆ ಅದು ವಂಶ ಪಾರಂಪರ್ಯವಾಗಿ ಬೆಳೆದು ಅದು ಕುರುಡರ ಜಗತ್ತೇ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಅವರಿಗೆ ಉಳಿದ ಇಂದ್ರಿಯಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ತೀಕ್ಷ್ಣತೆ ಪಡೆದು, ಯಾವುದೇ ಸಮಸ್ಯೆಯಿಲ್ಲದೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಬದುಕನ್ನು ಬದುಕುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಇವರಿಗೆ ಹೊರಗಿನ ಸಂಪರ್ಕ ಇರದೇ ಮತ್ತು ಹೊರಗಿನ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಈ ತರಹದ ಒಂದು ಸ್ಥಳ ಇರುವುದು ಗೊತ್ತೇ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಬಂದ ಆಗಂತುಕನಿಗೆ ಒಂದು ಕ್ಷಣ ಆಶ್ಚರ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂತೋಷ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಆಗುತ್ತವೆ. ಕುರುಡರ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಒಕ್ಕಣ್ಣಿನ ರಾಜ ಎಂಬ ನಾಣ್ಣುಡಿಯಂತೆ ತಾನು ಅವರಿಗೆ ಹೊಸ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತ ಅವರಿಗೆ ನಾಯಕನಾಗಬಹುದು ಎನ್ನುವ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರದಲ್ಲಿ. ಆದರೆ ಕಣ್ಣು ಎನ್ನುವ ಇಂದ್ರಿಯ ಮತ್ತು ಅದರಿಂದ ಕಾಣಿಸುವ ನೋಟ ಏನು ಎಂಬುದು ಅರಿವಿರದ ಅವರಾರಿಗೂ ಈತನ ಮಾತುಗಳ ಮೇಲೆ ನಂಬಿಕೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಈತನಿಗೆ ಏನೋ ಭ್ರಮೆ ಎಂದು ಕನಿಕರ ತೋರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಬೇರೆ ದಾರಿ ಇರದೇ, ಅವರ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಆಗಂತುಕನದು. ಅವನಿಗೆ ಅಲ್ಲಿಯ ಯುವತಿ ಒಬ್ಬಳ  ಮೇಲೆ ಪ್ರೇಮಾಂಕುರವಾಗುತ್ತದೆ. ಅವಳ ನಂಬಿಕೆ ಗಳಿಸಿಕೊಂಡ ಮೇಲೆ, ಅವಳಿಗೆ ತಾನು ಕಾಣುತ್ತಿರವ ನೋಟ ಎಷ್ಟು ಮಹತ್ತರದ್ದು ಎಂದು ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡಿ ಕೊಡುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಆದರೆ ಅದು ಇನ್ನಷ್ಟು ಗೊಂದಲ ಉಂಟು ಮಾಡಿ ಅಲ್ಲಿರುವರೆಲ್ಲ ಇವನಿಗೆ ಅಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದ ಹುಚ್ಚು ಹಿಡಿದಿದೆ ಎನ್ನುವ ತೀರ್ಮಾನಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಅಲ್ಲಿಯ ವೈದ್ಯನೊಬ್ಬ ಅದಕ್ಕೆಲ್ಲ ಕಾರಣ ಇವನಿಗಿರುವ ಕಣ್ಣುಗಳೇ  ಮತ್ತು ಅವನ್ನು ತೆಗೆದು ಹಾಕಿದರೆ ಎಲ್ಲ ಸರಿ ಹೋಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸುತ್ತಾನೆ. ಪ್ರೀತಿಯ ಸೆಳೆತಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕಿದ ಆಗಂತುಕ ಒಲ್ಲದ ಮನಸ್ಸಿನಿಂದಲೇ  ಅದಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಾನೆ. ಆದರೆ ಅವನ ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಕೀಳುವ ಮುನ್ನವೇ, ಮರುದಿನ ಅವನು ನೋಡುವ ಸೂರ್ಯೋದಯದ ಕಿರಣಗಳು ಅವನ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತವೆ. ಕುರುಡರ ಕಣಿವೆಯನ್ನು ಹಿಂದೆ ಬಿಟ್ಟು ಮತ್ತೆ ಪರ್ವತ ಹತ್ತಿ ಬೆಳಕಿನ ನಾಡಿಗೆ ದಾರಿ ಹುಡುಕುತ್ತ ಮುಂದೆ ಸಾಗುತ್ತಾನೆ.

ಈ ಕಥೆಯಲ್ಲಿನ ಕಣ್ಣನ್ನು ಒಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಎಂದುಕೊಂಡರೆ, ಈ ಕಥೆಯ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ನಾವು ನೀವುಗಳು ಈ ತರಹದ ಪರಿಸ್ಥಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿ ಬಿದ್ದ ನೆನಪಾಗುದಿಲ್ಲವೇ? ಯಾವುದೊ ಭ್ರಮೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿ ಬಿದ್ದ ಒಂದು ಸಮಾಜದ ಎಲ್ಲ ಜನರು ಒಂದೇ ತರಹ ವರ್ತಿಸುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿಷಯವೇ. ಅವರಿಗೆ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬಂದದ್ದು ಅಷ್ಟೇ. ಸಮುದ್ರವನ್ನು ನೋಡದ ಭಾವಿಯ ಕಪ್ಪೆ ತನ್ನದೇ ದೊಡ್ಡ ಜಗತ್ತು ಅಂದ ಹಾಗೆ. ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗೆ ಕಟ್ಟು ಬಿದ್ದು ಅಲ್ಲಿಯವರಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ಹೋದ ಸಾಕಷ್ಟು ಜನರನ್ನು ನಾನು ನೋಡಿದ್ದೇನೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಲಂಕೆಯ ರಾಕ್ಷಸರ ನಡುವೆ ತಾನು ಬದಲಾಗದೆ ಆದರೆ ಏನು ಮಾಡಲಾಗದೆ ಅಸಹಾಯಕನಾದ ವಿಭೀಷಣನ ತರಹದವರೂ ಇದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಅಲ್ಲಿಂದ ಬೇಗ ಹೊರ ಬಂದಷ್ಟು ಜಾಣತನ ಎನ್ನುವುದು ನನ್ನ ಅಭಿಪ್ರಾಯ. ಅಂದ ಹಾಗೆ ನಿಮ್ಮ ಸ್ನೇಹಿತರಾರು? ಅವರೆಲ್ಲ ಒಂದೇ ತರಹ ವಾದಿಸುವವರಲ್ಲ ತಾನೇ?

ರೈತರ ಆದಾಯ ದ್ವಿಗುಣಗೊಳಿಸುವ ಮೊದಲು

ರೈತರ ಆದಾಯ ದ್ವಿಗುಣಗೊಳಿಸುವ ಯೋಜನೆ ಒಂದು ಒಳ್ಳೆಯ ಉದ್ದೇಶ. ಆದರೆ ಕೆಲವು ವಾಸ್ತವ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ನಾವು ಗಮನಿಸುವುದು ಉತ್ತಮ. ತುಂಬಾ ಸರಳವಾಗಿ ವಿಚಾರ ಮಾಡಿದರೆ, ರೈತಣ್ಣನ ಆದಾಯ ದ್ವಿಗುಣವಾಗಲು ಆತ ಮಾರುವ ಕೃಷಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಬೆಲೆ ದುಪ್ಪಟ್ಟಾಗಬೇಕು. ಇಲ್ಲವೇ ಆತನ ಖರ್ಚುಗಳು ಅರ್ಧಕ್ಕೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗಬೇಕು. ಇಲ್ಲವೇ ಇವೆರಡು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಅನುಪಾತದಲ್ಲಿ ಬದಲಾಗಬೇಕು.

ಮೊದಲೆನಯದು, ಕೃಷಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಬೆಲೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಬೇಕೆಂದರೆ ಅದನ್ನು ಕೊಳ್ಳುವ ಗ್ರಾಹಕನಿಗೆ ಆ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಕೊಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿರಬೇಕು. ನಾವು ತರಕಾರಿ ಕೊಳ್ಳಲು ಹೋದಾಗ, ತುಂಬಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಲೆಯ ತರಕಾರಿಯನ್ನು ಕೊಂಡುಕೊಳ್ಳದೆ, ನಮಗೆ ಸರಿ ಅನ್ನಿಸುವ ಕಡಿಮೆ ಬೆಲೆಯ ತರಕಾರಿಯನ್ನು ಖರೀದಿ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲವೇ? ಅಂದರೆ ಬೆಲೆ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ಬಂದರೂ, ಅದನ್ನು ಖರಿಸದಿಸುವ ಗ್ರಾಹಕರು ಕಡಿಮೆ ಆಗಿ ಮತ್ತೆ ಗ್ರಾಹಕ ಯಾವ ಬೆಲೆ ಕೊಡಲು ಸಾಧ್ಯವೋ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಅಕ್ಕಿ-ಬೆಳೆಯಾಗಲಿ, ಹಣ್ಣು-ತರಕಾರಿಯಾಗಲಿ, ಎಲ್ಲ ಕೃಷಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಬೆಲೆಗಳು ಬಂದು ನಿಲ್ಲುತ್ತವೆ. ಬೆಲೆ ಕಡಿಮೆ ಆಗದಿದ್ದರೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಲೆಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಕಡಿಮೆ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಖರ್ಚಾಗಿ, ಕಡಿಮೆ ಬೆಲೆಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಜಾಸ್ತಿ ಎನ್ನುವಷ್ಟು ಖರ್ಚಾಗುತ್ತವೆ. ಭಾರತ ಇನ್ನೂ ಬಡ ದೇಶ ಅಲ್ಲವೇ. ಇಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರ ಆದಾಯ ಅಷ್ಟಕಷ್ಟೇ ಎನ್ನುವಂತಿದ್ದರೆ ಅವರು ರೈತನಿಗೆ ದುಪ್ಪಟ್ಟು ಬೆಲೆ ಹೇಗೆ ಕೊಟ್ಟಾರು? ಇದು ಬರಿ ಕೃಷಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತ ಅಲ್ಲ. ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲ ವಸ್ತುಗಳ ಬೆಲೆ ನಿರ್ಧರಿತವಾಗುವುದು ಹಾಗೆಯೇ. ಭಾರತದ ಪ್ರಜೆಯ ಸರಾಸರಿ ಆದಾಯ ಹೆಚ್ಚಾಗದ ಹೊರತು, ಬರಿ ರೈತನ ಆದಾಯ ಹೆಚ್ಚಾಗುವುದು ಹೇಗೆ ಸಾಧ್ಯ?

ಇನ್ನೂ ರೈತನ ಖರ್ಚುಗಳ ಕಡೆಗೆ ಗಮನ ಹರಿಸೋಣ. ಅವನು ಕೊಂಡುಕೊಳ್ಳುವ ಬೀಜ, ಗೊಬ್ಬರ, ಕ್ರಿಮಿನಾಶಕ ಇತರೆ ವಸ್ತುಗಳ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಅರ್ಧಕ್ಕೆ ಇಳಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವೇ? ಅವನ ಹೊಲಗಳಲ್ಲಿ ದುಡಿಯುವ ಕೂಲಿ ಕಾರ್ಮಿಕರ ದಿನಗೂಲಿಯನ್ನು ಅರ್ಧಕ್ಕೆ ಇಳಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವೇ? ಹಾಗಾದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಹೊಲಗಳಿಗೆ ಕೂಲಿ ಹೋಗುವುದು ಬಿಟ್ಟು ಇತರೆ ಕೆಲಸಗಳಿಗೆ ವಲಸೆ ಹೋಗುವುದಿಲ್ಲವೆ? ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ರೈತ ಆಗಲೇ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿಲ್ಲವೇ?

ಆದರೆ, ರೈತ ಬೆಳೆದ ಉತ್ಪನ್ನ ಕೆಡದಂತೆ, ಬೆಲೆ ಬರುವವರೆಗೆ ದಾಸ್ತಾನು ಮಾಡಲು ಸಹಾಯವಾಗುವಂತೆ ಉಗ್ರಾಣಗಳು ಇದ್ದರೂ, ಅವುಗಳ ಪ್ರಮಾಣ ಇನ್ನಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸಬಹುದು. ಅವನ ಪಂಪ್ಸೆಟ್ ಗೆ ಉಚಿತ ಅಥವಾ ರಿಯಾಯಿತಿ ದರದ ವಿದ್ಯುತ್ ನೀಡುವುದು ಮುಂದುವರೆಸಬಹುದು. ಬೆಂಬಲ ಬೆಲೆ, ಕನಿಷ್ಟ ಬೆಲೆ, ಇವುಗಳು ರೈತ ಬದುಕುಳಿಯುವುದು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ ಹೊರತು ಅವನ ಆದಾಯ ದುಪ್ಪಟ್ಟಾಗಲು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ಸಾಧ್ಯ?

ಇಷ್ಟಕ್ಕೂ ದೊಡ್ಡ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ ರೈತರು ಉಪವಾಸವೇನು ಇಲ್ಲ. ಅವರು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚೇನು ಹಿಂದೆ ಬಿದ್ದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಅರ್ಧಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ರೈತರೇ ಇದ್ದಾರಲ್ಲ. ಅವರಿಗೆ ಇರುವುದೇ ಎರಡು-ಮೂರು ಎಕರೆ ಜಮೀನು. ಇವರಿಗೆ ಸಹಾಯದ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇದ್ದರೂ, ಉಳಿದ ಸಮಾಜವನ್ನು ಮೇಲಕ್ಕೆತ್ತದ ಹೊರತು ಸಣ್ಣ ರೈತರನ್ನಷ್ಟೇ ಉದ್ಧಾರ ಮಾಡುವುದು ಹೇಗೆ ಸಾಧ್ಯ?

ಯಾವುದೇ ಭೂಮಿ ಇಲ್ಲದ, ಸಾಕಷ್ಟು ಜನ ಕೂಲಿ ಕಾರ್ಮಿಕರು ದಿನಗೂಲಿಯಲ್ಲಿ ಬದುಕುತ್ತಿದ್ದಾರಲ್ಲ. ಅವರೇಕೆ ನಮಗೆ ನೆನಪಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ? ಅವರೆಲ್ಲ ಮುಂದೆ ಬರದೇ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಲೆ ಕೊಟ್ಟು ರೈತನನ್ನು ಉದ್ಧಾರ ಮಾಡಲು ಹೇಗೆ ಸಾಧ್ಯ? ಕೃತಕವಾಗಿ ಬೆಲೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಿ, ಬರೀ ಮೇಲ್ವರ್ಗದವರೇ ಎಲ್ಲ ವಸ್ತು ಕೊಂಡುಕೊಂಡರೆ, ಕೂಲಿ, ಕಾರ್ಮಿಕರು ಉಣ್ಣಬೇಕಾದದ್ದು ಏನು?

ನಾನು ಯಾವ ಸರ್ಕಾರದ ಪರವಾಗಿಯೂ ಅಥವಾ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿಯೂ ಧ್ವನಿ ಎತ್ತುತ್ತಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ನಮ್ಮ ಸಮಾಜವನ್ನು ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು, ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ರೀತಿ ತುಂಬಾ ಬೇರೆ ಎನಿಸಿತು. ಹಾಗಾಗಿ  ಕೆಲವು ಮೂಲಭೂತ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಹಾಕಿಕೊಂಡು, ನಿಮ್ಮ ಹತ್ತಿರ ವಿಚಾರ ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದೇನೆ.

ಬೆಂಗಳೂರು ಹೊರವಯಲದಲ್ಲಿನ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಪ್ರಾಣಿ-ಪಕ್ಷಿ ಸಂಕುಲ

ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರ ಕಾಂಕ್ರೀಟ್ ಕಾಡಾದರೆ, ಅದರ ಹೊರ ವಲಯ ಮಾತ್ರ ತನ್ನ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪರಿಸರವನ್ನು ಇನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿಲ್ಲ. ನಾವು ಬೆಂಗಳೂರು ಹೊರವಯಲದಲ್ಲಿ ಮನೆ ಕಟ್ಟಿ ವಾಸಕ್ಕೆ ಬಂದು ಆರು ವರ್ಷಗಳಾಗುತ್ತಾ ಬಂತು.  ಮೆಜೆಸ್ಟಿಕ್ ನಿಂದ ಸುಮಾರು ೧೮  ಕಿ.ಮೀ. ಹಾಗು ಬೆಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ ಸುಮಾರು ನಾಲ್ಕು ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿದೆ ನಮ್ಮ ಮನೆ. ಇಲ್ಲಿ ಹೊಸದಾಗಿ ಬಂದಾಗ, ಮನೆಯ ಮುಂದಿನ ಸಂಪಿಗೆ ಮರದಲ್ಲಿ, ಸೂರ್ಯೋದಯಕ್ಕೆ ಕೋಗಿಲೆ ಕೂಗಿದರೆ, ರಾತ್ರಿ ಧಾಳಿ ಇಡುವ ಗೂಬೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹಿಂದೆ ಲೇಖನ ಬರೆದಿದ್ದೆ. (Link: http://booksmarketsandplaces.blogspot.com/2015/07/blog-post_29.html)

ಇಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಪಕ್ಷಿಗಳಷ್ಟೇ ಇಲ್ಲ, ನಾವಿದ್ದರೂ ನಮ್ಮನ್ನ್ಯಾಕೆ ಗಮನಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂದು ಪ್ರಾಣಿ, ಸರೀಸೃಪ ಜಗತ್ತು ನನ್ನ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬೀಳಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಮ್ಮ ಬಡಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಹಾವುಗಳು ಸುತ್ತಾಡುವುದನ್ನು, ನಾನು ಸೇರಿದಂತೆ ಇಲ್ಲಿಯ ನಿವಾಸಿಗಳೆಲ್ಲ ಗಮನಿಸಿದ್ದರು. ಅವು ವಿಷಪೂರಿತ ನಾಗರಹಾವು ಮತ್ತು ವೈಪರ್ ಹಾವುಗಳು. ಯಾರಿಗೂ ತೊಂದರೆ ಕೊಡದೆ ಅಡ್ಡಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದವು. (ಅಥವಾ ಅವುಗಳು ಅಡ್ಡಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ನಾವುಗಳು ಮನೆ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದ್ದೆವು). ಒಂದು ದಿನ ಬೆಳಗ್ಗೆ, ಮರಿ ಅಲ್ಲದ ಆದರೆ ಇನ್ನು ದೊಡ್ಡದಾಗದ, ಸುಮಾರು ಎರಡು-ಮೂರು ಅಡಿ ಉದ್ದದ ನಾಗರಹಾವು ನಮ್ಮ ಮನೆಯ ಮುಂಬಾಗಿಲಿನ ಮುಂದೆ ಬಂದು ಕುಳಿತಿತ್ತು. ನಮ್ಮ ಅವಸರಕ್ಕೆ ಹಾವು ಹಿಡಿಯುವವರಾರು ನನ್ನ ಫೋನಿಗೆ ಸಿಗಲಿಲ್ಲ. ಏನು ಮಾಡುವುದು ಎಂದು ವಿಚಾರ ಮಾಡುತ್ತಿರುವಾಗ, ಆ ಹಾವು, ಮನೆಯ ಕಾಂಪೌಂಡ್ ನಲ್ಲಿದ್ದ ಒಂದು ಪೈಪ್ ನೊಳಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡಿತು. ತಡ ಮಾಡದೇ ನಾನು ಪೈಪ್ ನ ಎರಡು ಬದಿಗೂ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಡಿಲವಾಗಿ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಚೀಲಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿಬಿಟ್ಟೆ. ಇದನ್ನು ಊರಾಚೆ ಬಿಟ್ಟು ಬರಲು ಒಬ್ಬರನ್ನು ಸಹಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಕರೆದರೆ, ಆ ವ್ಯಕ್ತಿ ಆ ಪೈಪ್ ಅನ್ನು ನನ್ನ ಕೈಗೆ ಕೊಟ್ಟು, ಸುಮ್ಮನೆ ದ್ವಿಚಕ್ರ ವಾಹನದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೆ ಬಂದು ಕುಳಿತುಕೊಂಡ. ಸರಿ, ಎಂದು ಅದನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಊರು ದಾಟಿ, ಕಟ್ಟಿದ ಚೀಲಗಳನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿ, ಪೈಪ್ ನ್ನು ಮೆತ್ತಗೆ ಅಲ್ಲಾಡಿಸಿದೆ. ಅದರಿಂದ ಹೊರ ಬಂದು, ಸರ ಸರ ಹರಿದು ಮಿಂಚಿನಂತೆ ಮಾಯವಾದ ನಾಗರಾಜ. ಅದರ ವೇಗ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿ ಕಂಡು ಒಂದು ಕ್ಷಣ ರೋಮಾಂಚನ ಆಯಿತು.

ಹಾವಿದ್ದಲ್ಲಿ, ಮುಂಗುಸಿ ಇರಬೇಕು ತಾನೇ. ಅವುಗಳು ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬೀಳಲಾರಂಭಿಸಿದವು. ಆದರೆ ಆಶ್ಚರ್ಯ ಎನ್ನುವಂತೆ, ಮನೆ ಪಕ್ಕದ ಖಾಲಿ ಸೈಟುಗಳಲ್ಲಿ, ಒಂದು ಕಾಡು ಮೊಲ, ಟಣ್ಣನೆ ಜಿಗಿದಾಡುತ್ತಿತ್ತು. ಅದನ್ನು ಕಂಡು ಹರ್ಷಗೊಂಡು ಚಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳು ಅದರ ಹಿಂದೆ ಓಡಿದರು. ಕುತೂಹಲದಿಂದ ಏನು ವಿಷಯ ಎಂದು ನೋಡಲು ಬಂದ ಬೀದಿ ನಾಯಿಗಳು ಅದನ್ನು ಬೆನ್ನಟ್ಟಿದವು. ನಂತರ ಅದು ಈ ಕಡೆಗೆ ಸುಳಿಯಲೇ ಇಲ್ಲ.

ಈ ವರ್ಷ ಲಾಕ್ ಡೌನ್ ಆರಂಭವಾದಾಗ, ಆಫೀಸ್ ಗೆ ಹೋಗುವ ತಾಪತ್ರಯ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಹಾಗೆಯೇ ನಗರದ ಕಡೆಗೆ ಹೋಗುವ ಹಾಗೆಯೂ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ ನಮ್ಮ ಬಡಾವಣೆಯಿಂದ ಹಳ್ಳಿಗಳ ಕಡೆಗೆ ಹೋಗುವ ರಸ್ತೆಯ ಕಡೆಗೆ ನಮ್ಮ ವಾಕಿಂಗ್ ಶುರು ಮಾಡಿದೆವು. ಊರಾಚೆಯ ಕೆರೆ ದಾಟಿ ಹೋದರೆ, ಅಲ್ಲಿ ಸಾಲು ಸಾಲು ತೋಟಗಳಿವೆ. ಮಾವು, ಅಡಕೆ, ತೆಂಗಿನ ತೋಟಗಳು. ಸಾಲು ಸಾಲಾಗಿ ತೇಗದ ಮರಗಳನ್ನು ಕೂಡ ಕಾಣಬಹುದು. ಹಾಗೆಯೆ ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಬಡಾವಣೆಯ ಕೆಲಸ ಕೂಡ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ನಡೆದಿದೆ. ಮುಂಜಾನೆ ಮತ್ತು ಸಂಜೆ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ, ನಮ್ಮ ನಡಿಗೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಿ ನವಿಲುಗಳು ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬೀಳಲಾರಂಭಿಸಿದವು. ಹತ್ತಾರಲ್ಲ, ನೂರಾರು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದ ಅವುಗಳು ಪ್ರತಿ ದಿನ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬಿದ್ದು, ಅವುಗಳ ಫೋಟೋ ತೆಗೆದು ನಮಗೂ ಸಾಕಾಗಿ ಹೋಯಿತು.

ನಾಲ್ಕು ವರುಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಒಂದು ಹನಿ ನೀರು ಇರದಿದ್ದ ಕೆರೆಯಲ್ಲಿ, ಒಳ್ಳೆಯ ಮಳೆಯಿಂದ ನೀರು ಬರಲಾರಂಭಿಸಿತು. ಕಳೆದ ನವೆಂಬರ್ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಬಂದ ಮಳೆಗೆ, ಕೆರೆ ತುಂಬಿ ಕೋಡಿ ಬೀಳುವ  ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಇದುವರೆಗೇ ಕಾಣದಿದ್ದ ಬಾತುಕೋಳಿಗಳು ಎಲ್ಲಿಂದಲೋ ಬಂದು ಸೇರಿಕೊಂಡಿವೆ. ಹಾಗೆ ಮೀನುಗಾರರು ಇಲ್ಲಿ ಬಲೆ ಬೀಸಿ, ದಷ್ಟ ಪುಷ್ಟವಾಗಿ ಬೆಳೆದ ಮೀನುಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದುಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಾರೆ.   

  

ಆದರೆ ಬೇಸರದ ಸಂಗತಿಯೆಂದರೆ, ಲಾಕ್ ಡೌನ್ ಮುಗಿದ ನಂತರ, ಈ ಹಳ್ಳಿ ರಸ್ತೆಗಳಲ್ಲಿ ಓಡಾಡುವ ವಾಹನಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಜಾಸ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ರಸ್ತೆ ಕಿತ್ತು ಹೋಗಿ, ಧೂಳು ಎದ್ದು, ಅಲ್ಲಿ ಓಡಾಡುವುದು ಕಷ್ಟ ಆಗುತ್ತಿದೆ. ಒಂದು ಮುಂಜಾನೆ ಅಲ್ಲಿ ಬೇಟೆಗಾರರನ್ನು ನೋಡಿದ ಮೇಲೆ, ನವಿಲುಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ಕಡಿಮೆ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತಿವೆ. ಹಾಗೆ ಕೆರೆ ನೀರಿಗೆ ಒಂದು ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕಸ, ಕೊಳಚೆ ಸೇರಿಕೊಂಡಿದೆ. ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಬಡಾವಣೆಗೆ ಸೇರಿದ ಈ ಜಾಗ, ಅದು ಬೆಳವಣಿಗೆ ಆದಂತೆ ಇಲ್ಲಿನ ಹಸಿರಿನ ಹೊದಿಕೆ ಕಡಿಮೆ ಆಗುತ್ತಿದೆ. ಇನ್ನು ಕೆಟ್ಟು ಹೋಗುವ ಮುನ್ನ, ನೀವು ನಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಯಾವುದಾದರೂ ಸಂಜೆ ಬನ್ನಿ. ನಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಫಿ ಕುಡಿಯುವುರಂತೆ ಹಾಗೆಯೇ ಒಂದು ಸುತ್ತು ವಾಕಿಂಗ್ ಹೋಗಿ ಬರೋಣ.